Droga awansu naukowego.

Akty korporacyjne

KRASP.2008.5.15

Akt nieoceniany

Wersja od: 15 maja 2008 r.

STANOWISKO

PREZYDIUM KRASP I PREZYDIUM PAN

z dnia 15 maja 2008 r.

w sprawie drogi awansu naukowego

Długoletnie niedofinansowanie, a zwłaszcza niski poziom płac w uczelniach publicznych i placówkach naukowych PAN, są główną przyczyną niedostatecznej wydolności polskiej nauki oraz zbyt powolnego osiągania przez młodych badaczy dojrzałości naukowej. Sytuację tę zaostrzyło pojawienie się chłonnego rynku usług edukacyjnych w nowo powstałych, najczęściej niepublicznych szkołach wyższych typu zawodowego. Wydłużenie drogi awansu naukowego nie jest spowodowane wymogiem uzyskania habilitacji, lecz nagminnym podejmowaniem przez młodych doktorów dodatkowego zatrudnienia, które ma z ich pracą naukową tyle tylko wspólnego, że odbywa się jej kosztem. W dodatku wprowadzenie zgodnie z procesem bolońskim trzystopniowego systemu studiów uniwersyteckich czyni z doktoratu ostatnie ogniwo wyższego wykształcenia, a więc w znacznej mierze upowszechnia stopień doktora. Doświadczenie europejskie poucza, że prowadzi to - mimo wprowadzania niezbędnych środków zaradczych - do obniżenia poziomu prac doktorskich i rangi stopnia doktora. W tej sytuacji zniesienie - obecnie - wyższego od doktoratu stopnia naukowego, uprawniającego do promowania nowych doktorów oraz ubiegania się o stanowisko i tytuł profesora, zamiast zaradzić kryzysowej sytuacji mogłoby ją zaostrzyć.

Prezydia KRASP i PAN uważają, że obowiązująca procedura habilitacyjna jest niedoskonała i wymaga zmian idących w kierunku uzyskiwania habilitacji poza macierzystą placówką kandydata, przywrócenia nadzoru organu akademickiego wyższego stopnia, a także zróżnicowania obowiązujących norm i procedur stosownie do specyfiki poszczególnych działów nauki. Nie widzimy jednak powodu, dla którego, utrzymując wymogi związane dotychczas ze stopniem doktora habilitowanego, należałoby zrezygnować z jego nazwy dobrze zakorzenionej w polskiej tradycji akademickiej. Przeszkody prawne w zatrudnianiu uczonych z krajów, w których nie istnieje habilitacja, można usunąć przez nowelizację obowiązujących przepisów.

Prezydia KRASP i PAN opowiadają się za wprowadzeniem norm prawnych wymagających obowiązkowych konkursów na stanowiska profesorskie. Dobrze funkcjonujące konkursy mogą w przyszłości z powodzeniem zastąpić habilitację. Zniesienie jej już dziś byłoby jednak przedwczesne. Kontrowersje wokół tej sprawy niepotrzebnie utrudniają uzgodnienie i wprowadzenie w życie niezbędnej reformy polskiej nauki i szkolnictwa wyższego.