Rozdział 4 - Postępowanie dyscyplinarne - Szczegółowe zasady i tryb udzielania wyróżnień oraz przeprowadzanie postępowania dyscyplinarnego w stosunku do policjantów.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1998.4.14
Akt utracił moc Wersja od: 30 września 2003 r.
Rozdział 4
Postępowanie dyscyplinarne
Postępowanie dyscyplinarne
§ 9.
1.
Postępowanie dyscyplinarne ma na celu:1)
ustalenie, czy zachodzą okoliczności uzasadniające odpowiedzialność dyscyplinarną policjanta,2)
wszechstronne wyjaśnienie okoliczności i przyczyn popełnienia przewinienia lub naruszenia dyscypliny służbowej, którą stanowić może czyn policjanta popełniony w czasie służby lub podczas wykonywania zadań albo czynności służbowych, polegający na zawinionym niewykonaniu obowiązków wynikających z ustawy, przepisów wykonawczych lub rozkazów i poleceń wydawanych przez uprawnionych przełożonych na podstawie tych przepisów; wyjątkowo może również być to czyn popełniony przez policjanta poza czasem służby lub nie związany z wykonywaniem zadań albo czynności służbowych, jeżeli przepisy szczególne przewidują odpowiedzialność dyscyplinarną,3)
orzeczenie kary współmiernej do zaistniałego przewinienia lub naruszenia dyscypliny służbowej.2.
Postępowanie dyscyplinarne jest postępowaniem dwuinstancyjnym.§ 10.
1.
Postępowanie dyscyplinarne wszczyna się, jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie popełnienia przez policjanta:1)
czynu o znamionach przestępstwa lub wykroczenia,2)
czynu, za który w myśl odrębnych przepisów właściwe organy są uprawnione do nakładania kar porządkowych lub stosowania grzywny w celu przymuszenia,3)
czynu, będącego naruszeniem dyscypliny służbowej,a także w przypadku określonym w art. 59 ust. 2 ustawy.
2.
Postępowanie dyscyplinarne wszczyna przełożony właściwy w sprawach dyscyplinarnych:1)
z własnej inicjatywy,2)
na wniosek bezpośrednio przełożonego policjanta,3)
na polecenie wyższego przełożonego,4)
na wniosek sądu honorowego, sądu lub prokuratora albo organu uprawnionego do nakładania grzywny w drodze mandatu karnego lub organu uprawnionego do nakładania kar porządkowych, bądź organu uprawnionego do stosowania grzywny w celu przymuszenia.3.
Jeżeli wiadomość o przewinieniu lub naruszeniu dyscypliny służbowej budzi wątpliwości co do popełnienia tego czynu lub jego kwalifikacji prawnej albo co do osoby sprawcy, przed wszczęciem postępowania dyscyplinarnego podejmuje się czynności wyjaśniające. Nie dotyczy to sytuacji, o której mowa w art. 59 ust. 2 ustawy.4.
Czynności, o których mowa w ust. 3, należy ukończyć w terminie 30 dni od daty ich podjęcia.5.
Postępowanie dyscyplinarne zostaje wszczęte z dniem wydania postanowienia o wszczęciu postępowania i przedstawieniu policjantowi zarzutów. Postanowienie powinno zawierać, oprócz wymagań określonych w § 11, opis zarzucanego czynu wraz z jego kwalifikacją prawną oraz wyznaczać policjanta do jego prowadzenia.6.
Postanowienie, o którym mowa w ust. 5, niezwłocznie doręcza się policjantowi.§ 11.
W toku postępowania dyscyplinarnego wydaje się postanowienia, które niezwłocznie doręcza się obwinionemu. Postanowienie powinno zawierać:1)
oznaczenie wydającego postanowienie, z podaniem imienia, nazwiska, stopnia i stanowiska,2)
datę jego wydania,3)
oznaczenie obwinionego, z podaniem imienia, nazwiska, stopnia i stanowiska,4)
powołanie podstawy prawnej,5)
rozstrzygnięcie,6)
uzasadnienie,7)
pouczenie, czy i w jakim trybie służy na nie zażalenie,8)
podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego wydającego postanowienie.§ 12.
1.
Postępowania dyscyplinarnego nie wszczyna się:1)
jeżeli czynności wyjaśniające nie potwierdziły zaistnienia przewinienia lub naruszenia dyscypliny służbowej,3)
w razie śmierci policjanta,4)
jeżeli w tej samej sprawie zapadło prawomocne orzeczenie lub toczy się postępowanie dyscyplinarne.2.
Postępowania dyscyplinarnego można nie wszczynać w przypadku:1)
złożenia przez policjanta pisemnego zgłoszenia niezwłocznego wystąpienia ze służby,2)
gdy w wyniku czynności wyjaśniających ustalono, że czyn policjanta ma charakter mniejszej wagi, albo gdy przełożony właściwy w sprawach dyscyplinarnych uzna za wystarczające przeprowadzenie rozmowy dyscyplinującej; przypadek mniejszej wagi może mieć miejsce w szczególności, gdy policjant nie przewidywał możliwości naruszenia dyscypliny służbowej, choć mógł i powinien to przewidzieć.§ 13.
1.
Postępowanie dyscyplinarne prowadzi policjant wyznaczony przez przełożonego w postanowieniu o wszczęciu postępowania, zwany dalej "prowadzącym postępowanie".2.
Do prowadzenia postępowania dyscyplinarnego wyznacza się policjanta w stopniu co najmniej młodszego aspiranta, jednak nie niższym od stopnia posiadanego przez obwinionego, albo zajmującego co najmniej równorzędne z nim stanowisko służbowe, mającego przygotowanie do prowadzenia postępowania.3.
Prowadzącego postępowanie wyłącza się od udziału w tym postępowaniu, jeżeli:1)
sprawa dotyczy go bezpośrednio,2)
jest małżonkiem obwinionego lub osoby przez niego pokrzywdzonej,3)
jest krewnym lub powinowatym obwinionego w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania karnego, dotyczących wyłączenia organów prowadzących postępowanie karne,4)
był świadkiem zdarzenia,5)
pomiędzy nim a obwinionym lub osobą pokrzywdzoną przez obwinionego zachodzi stosunek osobisty mogący wywołać wątpliwości co do bezstronności prowadzącego postępowanie.4.
Prowadzącego postępowanie można wyłączyć od udziału w tym postępowaniu z innych uzasadnionych przyczyn.5.
Prowadzący postępowanie bada z urzędu, czy nie zachodzą okoliczności uzasadniające jego wyłącznie od udziału w postępowaniu dyscyplinarnym.6.
O zaistnieniu okoliczności wymienionych w ust. 3 i 4 prowadzący postępowanie powiadamia przełożonego, który go wyznaczył.7.
Przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio do wykonywania czynności wyjaśniających.8.
Obwiniony ma prawo złożyć do przełożonego właściwego w sprawach dyscyplinarnych wniosek o wyłączenie prowadzącego postępowanie z przyczyn, o których mowa w ust. 3 i 4.9.
O wyłączeniu prowadzącego postępowanie i wyznaczeniu innego policjanta w przypadkach, o których mowa w ust. 3 i 4, rozstrzyga przełożony, który wszczął postępowanie dyscyplinarne, w drodze postanowienia. Do czasu wydania postanowienia prowadzący postępowanie podejmuje czynności nie cierpiące zwłoki.§ 14.
Przełożony, który wszczął postępowanie dyscyplinarne, podlega wyłączeniu z przyczyn określonych w § 13 ust. 3 i 4. O wyłączeniu i przejęciu postępowania dyscyplinarnego rozstrzyga wyższy przełożony w drodze postanowienia.§ 15.
1.
Prowadzący postępowanie przesłuchuje w charakterze obwinionego policjanta, któremu doręczono postanowienie o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego.2.
Prowadzący postępowanie zbiera materiał dowodowy i podejmuje czynności niezbędne do wyjaśnienia sprawy. W szczególności przesłuchuje świadków, przyjmuje wyjaśnienia od obwinionego oraz zleca przeprowadzenie odpowiednich badań. Z czynności tych sporządza protokoły. Wyniki badań przedstawiane są w formie pisemnej.3.
Prowadzący postępowanie wydaje postanowienia, jeżeli ich wydanie nie jest zastrzeżone do kompetencji przełożonego właściwego w sprawach dyscyplinarnych.4.
W razie konieczności przeprowadzenia czynności poza miejscowością, w której toczy się postępowanie, przełożony, który je wszczął, może zwrócić się o ich przeprowadzenie do kierownika jednostki organizacyjnej Policji właściwego według miejsca, w którym czynność ma być dokonana.5.
Materiały przekazane przez sąd, prokuratora, organ uprawniony do stosowania grzywny w drodze mandatu karnego lub grzywny w celu przymuszenia lub nałożenia kary porządkowej albo przez sąd honorowy włącza się do akt postępowania dyscyplinarnego.§ 16.
Przełożony, który wszczął postępowanie dyscyplinarne, wydaje postanowienie o zmianie lub uzupełnieniu zarzutów, jeżeli zebrany w toku materiał dowodowy to uzasadnia.§ 17.
W toku postępowania dyscyplinarnego obwiniony ma prawo do:1)
zgłaszania wniosków dowodowych,2)
wnoszenia zażaleń na wydane w toku postępowania postanowienia - w terminie 3 dni od dnia doręczenia, jeśli przepisy rozporządzenia przewidują prawo wniesienia zażalenia,3)
ustanowienia obrońcy; obrońcą może być wskazany przez obwinionego policjant, który uprawniony jest do reprezentowania obwinionego w granicach udzielonego na piśmie pełnomocnictwa; wyznaczony obrońca może podejmować czynności tylko na korzyść obwinionego,4)
odmowy składania wyjaśnień.§ 18.
1.
Wnioski dowodowe obwiniony zgłasza na piśmie prowadzącemu postępowanie dyscyplinarne, który rozstrzyga o uwzględnieniu wniosku.2.
Prowadzący postępowanie dyscyplinarne może odmówić, w drodze postanowienia, uwzględnienia wniosku, jeżeli:1)
okoliczność, która ma być udowodniona, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy albo jest już udowodniona zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy,2)
dowód jest nieprzydatny do stwierdzenia danej okoliczności lub nie da się przeprowadzić,3)
przeprowadzenie dowodu jest sprzeczne z prawem.§ 19.
1.
Postępowanie dowodowe powinno być zakończone w ciągu 1 miesiąca od daty wszczęcia.2.
Przełożony właściwy do rozpoznania sprawy w drugiej instancji wydaje postanowienia o przedłużeniu postępowania dowodowego do 2 miesięcy.3.
Komendant Główny Policji w szczególnie uzasadnionych okolicznościach może przedłużyć termin prowadzenia postępowania dowodowego na czas oznaczony powyżej 2 miesięcy.§ 20.
1.
Jeżeli wiadomość o przewinieniu lub naruszeniu dyscypliny służbowej wskazuje, że czyn zawiera znamiona przestępstwa ściganego z urzędu albo taki charakter czynu ustalono w toku postępowania dyscyplinarnego, przedłożony właściwy w sprawach dyscyplinarnych zawiadamia o tym bezzwłocznie prokuratora.2.
W sprawach prowadzonych przeciwko policjantowi podejrzanemu o popełnienie przestępstwa postępowanie dyscyplinarne prowadzi się niezależnie od postępowania przygotowawczego. W sprawach tych należy wyznaczyć policjanta do współdziałania z prokuratorem. W postępowaniu dyscyplinarnym można, za zgodą prokuratora, wykorzystywać dowody zebrane w postępowaniu przygotowawczym.§ 21.
1.
Przełożony, który wszczął postępowanie dyscyplinarne, zawiesza je do czasu zakończenia postępowania karnego, jeżeli czyn zarzucany policjantowi jest przedmiotem tego postępowania i nie stanowi naruszenia dyscypliny służbowej.2.
Przepisu ust. 1 nie stosuje się, gdy popełnienie przez policjanta czynu o znamionach przestępstwa jest oczywiste i uniemożliwia pozostawienie go w służbie.3.
Przełożony, o którym mowa w ust. 1, może zawiesić postępowanie dyscyplinarne, gdy zachodzi długotrwała przeszkoda uniemożliwiająca prowadzenie postępowania.4.
Na postanowienie o zawieszeniu postępowania służy zażalenie do wyższego przełożonego.5.
Zawieszenie postępowania wstrzymuje bieg terminów określonych w rozporządzeniu.6.
Po ustaniu przyczyn zawieszenia przełożony, o którym mowa w ust. 1, wydaje postanowienie o podjęciu zawieszonego postępowania.§ 22.
1.
Jeżeli prowadzący postępowanie dyscyplinarne uzna, że zostały wyjaśnione wszystkie okoliczności sprawy dotyczące obwinionego, jest obowiązany zapoznać go z aktami postępowania i pouczyć o prawie zgłoszenia wniosku o ich uzupełnienie w terminie 3 dni. Przepisy § 17 pkt 1 i 4 oraz § 18 stosuje się odpowiednio.2.
Wniosek o uzupełnienie postępowania rozpatruje prowadzący postępowanie.3.
Na postanowienie o odmowie uzupełnienia postępowania obwinionemu służy prawo złożenia zażalenia do przełożonego, który wszczął postępowanie dyscyplinarne.4.
Obwiniony, po zapoznaniu się z aktami postępowania, podpisuje protokół sporządzony z tej czynności.5.
Odmowa obwinionego zapoznania się z aktami postępowania lub złożenia podpisu stwierdzającego tę okoliczność nie wstrzymuje postępowania.6.
W przypadku korzystania w postępowaniu dyscyplinarnym z materiałów prowadzonego równocześnie postępowania przygotowawczego, zapoznanie obwinionego z tymi materiałami następuje po uzyskaniu zgody prokuratora nadzorującego lub prowadzącego postępowanie przygotowawcze. Obwinionego należy zapoznać z odmowną decyzją prokuratora.7.
Po zebraniu materiału dowodowego i zapoznaniu z nimi obwinionego prowadzący postępowanie wydaje postanowienie o zamknięciu postępowania dowodowego oraz sporządza sprawozdanie, które powinno zawierać:1)
stopień, imię, nazwisko i stanowisko służbowe policjanta, który prowadził postępowanie,2)
stanowisko służbowe przełożonego, który wydał postanowienie o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego,3)
stopień, imię, nazwisko i stanowisko służbowe obwinionego,4)
określenie czynu zarzucanego obwinionemu,5)
opis ustalonego stanu faktycznego na podstawie zebranych dowodów,6)
wnioski dotyczące wymiaru kary, umorzenia postępowania dyscyplinarnego lub skierowania sprawy do właściwego sądu honorowego, z uzasadnieniem i wskazaniem okoliczności łagodzących lub obciążających.8.
W przypadku wniosku o wymierzenie kary wydalenia ze służby przełożony właściwy w sprawach dyscyplinarnych, przed wydaniem orzeczenia o ukaraniu, wzywa obwinionego do raportu w celu zapoznania go z wnioskami prowadzącego postępowanie dyscyplinarne i wysłuchania obwinionego. W raporcie uczestniczy prowadzący postępowanie. O terminie raportu należy powiadomić organizację związkową, której przedstawiciel może uczestniczyć w raporcie. Obwinionemu doręcza się sprawozdanie w terminie umożliwiającym zapoznanie się z nim przed raportem.9.
Przepisu ust. 8 nie stosuje się w przypadku:1)
tymczasowego aresztowania obwinionego,2)
odmowy obwinionego stawienia się do raportu,3)
nieusprawiedliwionej nieobecności obwinionego w wyznaczonym terminie,4)
przeszkody uniemożliwiającej obwinionemu stawienie się do raportu w terminie 7 dni od doręczenia postanowienia o zamknięciu postępowania dowodowego.§ 23.
1.
Postanowienie o umorzeniu postępowania wydaje się, jeżeli:1)
nastąpiło przedawnienie wszczęcia postępowania lub wymierzenia kary dyscyplinarnej,2)
zaistniały inne okoliczności wyłączające postępowanie dyscyplinarne, wymienione w § 12 ust. 1.2.
Postępowanie dyscyplinarne można umorzyć w razie długotrwałej choroby obwinionego lub złożenia przez niego pisemnego zgłoszenia niezwłocznego wystąpienia ze służby, jeżeli postępowanie dotyczy czynu, za który policjant ponosi wyłącznie odpowiedzialność dyscyplinarną.3.
Postanowienie o umorzeniu postępowania dyscyplinarnego wydaje przełożony, który wszczął to postępowanie.4.
Na postanowienie, o którym mowa w ust. 3, służy zażalenie do wyższego przełożonego.§ 24.
1.
Na podstawie całokształtu okoliczności oraz zebranego w sprawie materiału dowodowego, przy uwzględnieniu zasad oceny czynu wynikających z § 27, przełożony, który wszczął postępowanie, orzeka:1)
o uniewinnieniu, jeżeli przeprowadzone postępowanie nie potwierdziło zarzutów stawianych obwinionemu lub przeprowadzone postępowanie karne zostało zakończone orzeczeniem o uniewinnieniu, a czyn nie stanowił naruszenia dyscypliny służbowej,2)
o uznaniu policjanta winnym popełnienia przewinienia lub naruszenia dyscypliny służbowej i wymierzeniu kary dyscyplinarnej,3)
o uznaniu policjanta winnym popełnienia przewinienia lub naruszenia dyscypliny służbowej, odstąpieniu od wymierzenia kary i przekazaniu sprawy sądowi honorowemu,4)
o uznaniu policjanta winnym popełnienia przewinienia lub naruszenia dyscypliny służbowej i odstąpieniu od wymierzenia kary.2.
Orzeczenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje przełożony, który wszczął postępowanie dyscyplinarne, z zastrzeżeniem art. 54 ustawy, nie później niż w ciągu 7 dni od daty zamknięcia postępowania dowodowego.3.
Orzeczenie o ukaraniu wraz ze sprawozdaniem doręcza się niezwłocznie ukaranemu.§ 25.
Jeżeli przełożony wymieniony w § 8 lub przełożony właściwy w sprawach dyscyplinarnych uzna, że należy wymierzyć karę, do której wymierzenia nie jest uprawniony, akta postępowania przesyła właściwemu przełożonemu, z zastrzeżeniem art. 54 ust. 2 i 3 ustawy, z wnioskiem o wydanie orzeczenia o wymierzeniu określonej kary.§ 26.
1.
Orzeczenie powinno zawierać:1)
oznaczenie przełożonego, który wydaje orzeczenie, z podaniem jego stopnia, imienia, nazwiska oraz stanowiska służbowego,2)
datę wydania,3)
stopień, imię i nazwisko oraz stanowisko służbowe obwinionego,4)
opis czynu zarzucanego obwinionemu wraz z jego kwalifikacją prawną,5)
rozstrzygnięcie w sprawie,6)
uzasadnienie faktyczne i prawne orzeczenia,7)
pouczenie o prawie wniesienia odwołania,8)
podpis przełożonego i pieczęć jednostki.2.
Rozstrzygnięcie w sprawie powinno zawierać:1)
stwierdzenie winy i rodzaj wymierzonej kary dyscyplinarnej albo2)
stwierdzenie winy, odstąpienie od wymierzenia kary i przekazanie sprawy sądowi honorowemu, albo3)
stwierdzenie winy i odstąpienie od wymierzenia kary, albo4)
uniewinnienie obwinionego.3.
Uzasadnienie faktyczne orzeczenia powinno zawierać w szczególności: wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. W uzasadnieniu prawnym w szczególności należy wyjaśnić podstawy prawne orzeczenia z przytoczeniem przepisów prawa. W uzasadnieniu należy ponadto przytoczyć okoliczności, które przełożony miał na względzie przy wymiarze kary.