Nowacka Ewa Jolanta, Władza samorządu lokalnego

Zamierzenia badawcze tej monografii dotyczą wpływu doktryny na prawo administracyjne, a także źródeł i zjawisk tego prawa, wyłączając mechanizm sądownictwa oraz orzecznictwa administracyjnego.

Nauka prawa administracyjnego „potrafi ciekawie i trafnie zdawać sprawę ze swego przedmiotu, otwierać horyzonty poznawcze i dawać impulsy dla bardziej ogólnych refleksji” - i tu mieszczą się takie tematy jak prawodawstwo delegowane czy sytuacja człowieka wobec władzy. „Są też w prawie administracyjnym wątki, które interesują literaturę polityczną, filozofię społeczną, ekonomię. [...] Poznanie prawa administracyjnego jest [...] poznaniem prawnego aspektu rzeczywistej administracji; ujawnia się to, gdy się np. bada pewne uogólnienia dotyczące prawa administracyjnego w danym kraju itp. (dotyczy to związku między dwiema sferami, normatywną i faktyczną)” .

Przez naukę administracji rozumie się „opisowe i porównawcze badania administracji publicznej jako faktu społecznego oraz próby jej teoretyzacji i ustalenia podstaw do dobrej administracji” .

Badanie rzeczywistej administracji i tworzenie zarysów teorii przez analizę różnych wątków tej administracji to ważna tendencja nauki prawa administracyjnego.

Kwestie te będą powracać w niniejszej pracy, gdyż jej zadaniem jest zdać sprawę z rzeczywistej władzy samorządu lokalnego, ze stanu normatywnego, z wpływu doktryny administracyjnej, filozofii społecznej, a w tym wpływu filozofii współczesnego Kościoła na strukturę i działania administracji we współczesnych państwach, na decentralizację państwa, partycypację społeczną i dobro wspólne. Musiałam wybrać doktryny i przykłady reform rzeczywistej administracji z wybranych państw, prace porównawcze znajdą się zatem w innej publikacji.

W książce został przyjęty określony porządek: system prawa administracyjnego, pojęcie współczesnego prawa administracyjnego i jego wartości; struktura administracji publicznej dotyczącej samorządu lokalnego; sytuacja prawna wspólnot lokalnych; wpływ doktryny filozofii społecznej, w tym filozofii współczesnego Kościoła, na sytuację człowieka wobec władzy; kontrola prawna i społeczna administracji.

F. Longchamps de Bérier pisał, że te wszystkie tematy łączą się niejako organicznie, ponieważ „np. o wartości prawa administracyjnego będzie mówił ten, kto uznaje taką koncepcję nauki, która go do tego upoważnia, a znów uznanie takiej koncepcji nauki jest sprawą wyboru, a więc i wartościowania” .

Celem moim było także uchwycenie i przedstawienie najbardziej charakterystycznych zjawisk w wybranych krajach. Nauka prawa, polityki i filozofii społecznej rzadko jest badana jako „zjawisko umysłowe i społeczne” - „Poznać i zrozumieć świadomość innych to jeden z celów nauk humanistycznych” . Celem badań jest określenie norm, faktów społecznych i kultury umysłowej społeczności lokalnych.

Rozwój doktryny i źródeł prawa administracyjnego wiąże się z życiem społecznym. Celem tej monografii jest zatem poznanie i przybliżenie myśli społecznej lokalnych społeczności w świetle zasady nauk humanistycznych stanowiącej, że na zgromadzeniu wspólnoty lokalnej musi powstać coś dobrego dla dobra wspólnego i dobra indywidualnego.