Pietrzak Aldona (red.), Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

– Spółka czy działalność gospodarcza oparta na wpisie do ewidencji?

– Jeśli spółka, to jaka?

– Spółka jawna, komandytowa, akcyjna, z ograniczoną odpowiedzialnością?

Proste pytania, proste odpowiedzi. Codziennie wiele osób zadaje sobie podobne. Każde z nich pociąga zaś za sobą kolejne pytania. Czas trwania spółki: określony, czy nieokreślony? Wartość nominalna udziałów, siedziba, organy i ich kompetencje, zasady głosowań, przedmiot przedsiębiorstwa, rok obrotowy pokrywający się z rokiem kalendarzowym czy może przesunięty – kwestii do przemyślenia i rozstrzygnięcia wiele. Dużo też zatem możliwości dostosowania spółki do indywidualnych potrzeb zainteresowanych powołaniem jej do życia założycieli.

Na koniec grudnia 2019 r., zgodnie z danymi opublikowanymi przez Główny Urząd Statystyczny w opracowaniu „Zmiany strukturalne grup podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze REGON 2019” , na 1 296 000 osób prawnych i jednostek nieposiadających osobowości prawnej wpisano około 521 000 spółek handlowych.

Na wskazaną datę spółek z ograniczoną odpowiedzialnością wpisano około 429 000, co przekłada się na 82% wszystkich spółek handlowych. Tym samym statystycznie na każde pięć spółek – aż cztery z nich stanowią właśnie spółki z o.o.

Ewidentna popularność tej formy prawnej nie jest niczym nowym. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, występujące w obrocie, to zarówno podmioty zarejestrowane przed wielu laty, jak i spółki nowe, wpisane do rejestru w ostatnich miesiącach. Niezależnie od tego, kiedy doszło do zawiązania spółki, do jej powstania niezbędne było i jest zawarcie umowy spółki (czy też, w przypadku spółki jednoosobowej, przyjęcie aktu założycielskiego przez jej założyciela).

Zgodnie z art. 163 k.s.h. do powstania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wymaga się m.in. zawarcia umowy spółki, natomiast art. 157 k.s.h. określa wymogi co do treści umowy i jej formy. Już z lektury tych dwóch przepisów widać, że umowa spółki jest niezwykle istotnym dokumentem, jej treść kształtuje zaś organizację i zasady funkcjonowania przyszłej spółki.

Kodeks spółek handlowych w art. 157 precyzuje wymogi co do treści umowy. Stanowi w § 1, że umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna określać:

To ustawowe minimum.

Umową spółki wspólnicy tworzą nowy podmiot i postanowienia tej umowy będą towarzyszyły im w codziennym funkcjonowaniu, bieżącej działalności gospodarczej, wzajemnych rozliczeniach, a nawet w ewentualnych sporach. Treść umowy, precyzyjnie oddająca zgodny zamiar wspólników, dostosowana do ich ustaleń, możliwości czy ograniczeń może zatem pozwolić na uniknięcie wielu potencjalnych nieporozumień, konfliktów czy rozczarowań.

Wzorzec umowy, stosowany podczas elektronicznej rejestracji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w systemie teleinformatycznym S24, obejmujący 17 paragrafów, zawiera wyłącznie podstawowe informacje i postanowienia . W wielu sytuacjach to wystarczająca rama i nie ma potrzeby poszukiwania innej formy.

Na etapie tworzenia spółki warto jednak przyjrzeć się uważnie dostępnym rozwiązaniom, przeanalizować możliwe postanowienia, ocenić ich potencjalne skutki. Także w przypadku spółki istniejącej warto dokonać przeglądu umowy pod kątem dostosowania jej do zmieniających się realiów, potrzeb wspólników, nowych regulacji prawnych.

Niniejsza publikacja, tworzona przez praktyków, ma na celu podsumowanie wieloletnich doświadczeń w przystępnej formie. Podążając za poszczególnymi elementami umowy, pragniemy wskazać istotne kwestie, zwrócić uwagę na niektóre postanowienia, zaprezentować możliwą redakcję.

Dla wygody proponujemy bazowy tekst umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, umieszczony przed poszczególnymi rozważaniami na temat kolejnych paragrafów tejże umowy.