Dolnicki Bogdan (red.), Samorząd terytorialny jako forma upodmiotowienia społeczności lokalnych
Samorząd terytorialny jako forma upodmiotowienia społeczności lokalnych
Wstęp
W dniach 17–18 listopada 2022 r. odbyła się na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach Konferencja Samorządowa na temat „Samorząd terytorialny jako forma upodmiotowienia społeczności lokalnych”. Wzięło w niej udział ponad siedemdziesięciu pracowników naukowych reprezentujących większość ośrodków akademickich w Polsce oraz bardzo liczni praktycy samorządu terytorialnego. Książka zawiera opracowania zgłoszone do programu Konferencji.
Szczególny nacisk położono na określenie pozycji prawnej członków wspólnoty samorządowej. Mieszkaniec gminy, jako członek wspólnoty samorządowej, może mieć aktywny wpływ na szeroko rozumiane funkcjonowanie gminy lub wybór przedstawicieli do władz samorządowych (organów), zarówno poprzez akt głosowania w wyborach samorządowych raz na 5 lat, jak i w trakcie trwania kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego.
Pozycję prawną członka wspólnoty samorządowej można uwzględniać w dwóch zakresach. Po pierwsze, można mieć na uwadze oddziaływanie (uprawnienia) członków wspólnoty samorządowej na funkcjonowanie j.s.t. oraz względem władz j.s.t. poprzez instrumenty prawne. Po drugie, można również dokonać analizy obowiązków i uprawnień j.s.t. wobec indywidualnych członków wspólnoty w odniesieniu do zadań własnych, np. może to dotyczyć obowiązków gminy w zakresie opieki społecznej, sytuacji klęski żywiołowej, epidemii czy migracji. Tym samym to j.s.t. również mogą mieć wpływ na pozycję prawną członka wspólnoty.
W kontekście dotyczącym pozycji prawnej członka wspólnoty samorządowej zwrócono także uwagę na kwestie związane obywatelską inicjatywą uchwałodawczą, prawo składania skarg, wniosków i petycji, prawo uczestniczenia w debacie nad raportem o stanie jednostki samorządu terytorialnego czy też decydowania o części wydatków jednostki samorządu terytorialnego w ramach budżetu obywatelskiego.
„Podjęte przez Autorów wyzwanie badawcze zostało określone w nowatorski i interesujący sposób. Niewątpliwie udało się im temu wyzwaniu sprostać. Poszczególne opracowania składające się na niniejszą monografię stanowią spójną i kompleksową całość, która łączy solidne podłoże doktrynalne z należytym osadzeniem w praktyce. Dlatego publikacja stanowić może interesujący i przydatny materiał dla praktyków związanych z funkcjonowaniem wspólnot samorządowych” (z recenzji dr hab. Magdaleny Małeckiej-Łyszczek, prof. UEK).
Prof. dr hab. Bogdan Dolnicki
Pojęcie wspólnoty samorządowej
1.Przyjmowana koncepcja rozważań
Niniejsze opracowanie bazuje na referacie otwierającym merytoryczną część konferencji naukowej zorganizowanej przez Zespół Prawa Samorządu Terytorialnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach w 2022 r. Tego rodzaju uwarunkowania (uwzględniające przeznaczenie I sekcji plenarnej, jak też sposób ułożenia kolejnych referatów sukcesywnie uszczegółowiających analizę zagadnień składających się na problematykę Samorządu terytorialnego jako formy upodmiotowienia społeczności lokalnych) przesądziły o przyjęciu formuły prolegomena – dla przeznaczenia i zakresu zamierzonej w tym przypadku analizy.
Z założenia nie są to więc rozważania szczegółowo już traktujące poszczególne instytucje dotyczące podmiotowych aspektów samorządu terytorialnego . Zamiast tego za cel przyjęto przeprowadzenie analizy o systemowo-wprowadzającym przeznaczeniu, ukierunkowanej terminologicznie-pojęciowo, skupionej na wstępnym zidentyfikowaniu właściwości konstrukcyjnych wspólnoty samorządowej....
Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX