Lach Arkadiusz, Rzetelne postępowanie dowodowe w sprawach karnych w świetle orzecznictwa strasburskiego
Rzetelne postępowanie dowodowe w sprawach karnych w świetle orzecznictwa strasburskiego
WSTĘP
Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka bez wątpienia wywiera bardzo duży wpływ na polski proces karny i funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Doprowadziło ono z jednej strony do zmiany szeregu przepisów Kodeksu postępowania karnego, z drugiej odgrywa istotną rolę w praktyce stosowania prawa. Trzeba też mieć na uwadze, że wyrok Trybunału może być podstawą wznowienia prawomocnie zakończonego postępowania (art. 540 § 2 k.p.k.) czy też uzyskania odszkodowania. Do tego dodać można wprowadzoną ostatnio do polskiego ustawodawstwa skargę nadzwyczajną.
Powyższe okoliczności powinny skłaniać osoby zajmujące się szeroko rozumianym prawem karnym do poznania orzecznictwa ETPC. Z uwagi wszakże na jego ogrom, bieżące śledzenie orzecznictwa jest czasochłonne i nie zawsze możliwe, chociażby ze względów językowych. Wychodzi temu naprzeciw niniejsze opracowanie, które prezentuje orzecznictwo Trybunału w jednym z kluczowych obszarów procedury karnej, a mianowicie postępowaniu dowodowym.
Celem monografii była analiza pojęcia rzetelnego postępowania dowodowego, jego znaczenia oraz zasad i reguł, które je tworzą. Skupiono się na analizie orzecznictwa, jedynie w niezbędnym zakresie odwołując się do poglądów nauki na omawiane kwestie i rozstrzygnięcia.
W znakomitej większości źródłem orzeczeń i decyzji organów strasburskich była baza HUDOC dostępna w Internecie pod adresem https://hudoc.echr.coe.int.
RozdziałIRZETELNE POSTĘPOWANIA DOWODOWE JAKO ELEMENT RZETELNEGO PROCESU KARNEGO
1.Pojęcie i istota rzetelnego postępowania dowodowego
Żaden z najważniejszych międzynarodowych instrumentów prawnych służących ochronie praw człowieka nie operuje pojęciem rzetelnego postępowania dowodowego. Zarówno Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (art. 14), jak i Europejska Konwencja Praw Człowieka (art. 6) posługują się natomiast pojęciem „rzetelnego procesu” (ang. fair trial, fr. le procès équitable).
Również w orzeczeniach ETPC próżno szukać frazy „fair evidentiary proceedings”, „fair evidence” czy „fair fact-finding”. Można przypuszczać, że Trybunał nie chce tworzyć pojęć konkurencyjnych dla pojęcia rzetelności procesu.
Pojawia się zatem pytanie o celowość wyodrębnienia pojęcia rzetelnego postępowania dowodowego. Odpowiadając na tak postawione pytanie, należy wskazać, że postępowanie dowodowe stanowi fragment procesu karnego, stąd można do niego również odnosić wymóg rzetelności. Nie byłoby wszak celowe, aby traktować w oderwaniu od siebie rzetelne przedstawienie zarzutów, rzetelne postępowanie dowodowe,...
Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX