Fitas Agata, Michalak Damian, Partnerstwo publiczno-prywatne w modelu koncesyjnym

Partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) stanowi niezwykle efektywną formułę współpracy sektora publicznego z przedsiębiorcami przy realizacji kluczowych zadań inwestycyjnych. Systematycznie rosnąca popularność PPP przejawia się w coraz większej liczbie zawieranych kontraktów i wszczynanych procedur zmierzających do wyłonienia partnera prywatnego. Nie należy się temu dziwić. Początkowo traktowana nieufnie, jak każda nowość, instytucja PPP sprawdza się obecnie z powodzeniem w wielu obszarach działalności publicznej, takich jak: sport i rekreacja, budownictwo mieszkaniowe, energetyka, transport, gospodarka wodno-kanalizacyjna. Co więcej, PPP wskazane zostało jako jeden z kluczowych instrumentów realizacji polityki spójności Unii Europejskiej w dokumentach programowych na lata 2014–2020.

Szeroko rozumiane PPP obejmuje dwa podstawowe akty prawne:

Wprawdzie niektórzy autorzy rozszerzają powyższą listę o inne, dłużej znane podstawy prawne współpracy międzysektorowej (np. ustawę z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej, tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 45, poz. 236), jednakże to właśnie dwa wskazane akty prawne wprowadziły nową jakość i szersze możliwości realizacji inwestycji publicznych w kooperacji z inwestorami.

Partnerstwo publiczno-prywatne to w ujęciu funkcjonalnym specyficzny rodzaj zamówienia publicznego. Zasadnicza różnica dotyczy jednak relacji zamawiającego i wykonawcy. W przypadku partnerstwa strony ściśle współpracują w realizacji określonego celu, dzieląc się zadaniami i ryzykami, z jakimi wiąże się dane przedsięwzięcie.

Jedną z najbardziej charakterystycznych cech PPP jest mnogość mechanizmów wynagradzania inwestora. Najczęściej występującymi są zapłata sumy pieniężnej (tzw. opłata za dostępność) oraz prawo eksploatacji przedmiotu inwestycji (pobieranie pożytków). Raporty Ministerstwa Gospodarki podsumowujące kondycję PPP w Polsce wskazują na to, że modele współpracy uwzględniające drugi ze wskazanych rodzajów wynagrodzenia cieszą się największym zainteresowaniem uczestników rynku. Niniejsza publikacja koncentruje się właśnie na tych formach współpracy. Analizie poddano zatem dwa podstawowe warianty kooperacji – koncesję na roboty budowlanelub usługi oraz tzw. PPP w trybie koncesji.

Poruszane w publikacji zagadnienia stanowią odpowiedź na najczęściej występujące pytania i wątpliwości dotyczące wskazanej problematyki. Wybór omówionych tematów podyktowany był doświadczeniem doradczym oraz szkoleniowym autorów i ich cennymi kontaktami z uczestnikami rynku PPP, którzy na bieżąco sygnalizowali najczęściej występujące problemy.

Celem autorów niniejszej publikacji było odejście od naukowej formy omówienia poszczególnych zagadnień kosztem precyzyjnego skupienia się na najistotniejszych aspektach PPP od strony praktycznej. Zagadnienia dotyczące teorii PPP znane są już większości czytelników. Książka ta przybliża wykorzystanie owej teorii w praktyce. W efekcie uwaga autorów skupiła się na konstruowaniu partnerstwa, charakterystyce modeli PPP i koncesji, przygotowaniu i przebiegu procedur wyboru inwestora prywatnego, a także zabezpieczaniu interesów stron w umowach oraz łączeniu formuły PPP z funduszami europejskimi. Z uwagi na taki zakres tematyczny publikacja została podzielona na dwie zasadnicze części: instytucjonalną i proceduralną.

Poza zakresem publikacji znajdują się zagadnienia dotyczące PPP realizowanego na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.).

Mamy nadzieję, że wybrana tematyka oraz treść publikacji ułatwią Państwu realizację inwestycji w modelu PPP i koncesji. Szybko rozwijający się rynek PPP sprawia, że godnych uwagi dobrych praktyk, ale i wątpliwości dotyczących praktyki będzie stale przybywać. Najciekawsze i najdonioślejsze z nich z pewnością będą się pojawiać w kolejnych wydaniach niniejszej publikacji.

Damian Michalak i Agata Fitas