Glumińska-Pawlic Jadwiga (red.), Odpowiedzialność osób zarządzających podmiotami gospodarczymi. Ujęcie publicznoprawne

Prezentowana monografia stanowi próbę kompleksowego opracowania zagadnienia odpowiedzialności członków organów zarządzających spółek prawa handlowego, kierowników jednostek sektora finansów publicznych, a także menedżerów i innych osób podejmujących kluczowe decyzje w imieniu reprezentowanych podmiotów prowadzących najczęściej działalność gospodarczą. Książka powstała jako suma doświadczeń teoretycznych, jak i praktycznych jej autorów, związanych zawodowo z praktyką życia gospodarczego, wykonujących obsługę prawną podmiotów gospodarczych, których kadra zarządzająca może ponosić szeroko pojmowaną odpowiedzialność, także osobistą, na gruncie prawa publicznego.

Wychodząc od tradycyjnego rozumienia „odpowiedzialności” jako powinności stosownego działania czy zaniechania, która pociąga za sobą konsekwencje na płaszczyźnie prawnej bądź moralnej za swoje bądź cudze czyny, należy wskazać, że powszechnie obowiązujące przepisy prawa nie definiują w żaden sposób tego pojęcia, natomiast w wielu aktach prawnych wprowadzają różne jej rodzaje – w zależności od statusu podmiotu odpowiedzialnego bądź wagi naruszeń prawa czy też ciążących na tym podmiocie obowiązków.

Odpowiedzialność osób fizycznych zarządzających podmiotami zarówno z sektora publicznego, jak i prywatnego została uregulowana w wielu ustawach obowiązujących w ramach polskiego porządku prawnego. Nierzadko działania bądź zaniechania tych osób mogą rodzić nie tylko odpowiedzialność cywilnoprawną, która pozostaje poza zakresem zainteresowania autorów, ale także odpowiedzialność karną, karnoskarbową, administracyjną czy też podatkową. Mnogość instytucji prawnych związanych z podstawami odpowiedzialności osób zarządzających zarówno podmiotami publicznymi, jak i prywatnymi wymaga szczegółowej charakterystyki oraz systematyki, która pozwoli w pełny sposób zrozumieć zakres tej odpowiedzialności i, co najważniejsze, antycypować skutki niepożądanych działań bądź zaniechań, a tym samym uniknąć surowych sankcji dyscyplinarnych, finansowych i karnych.

Monografia może być zatem przydatna zarówno osobom samodzielnie kierującym podmiotami gospodarczymi, jak i zasiadającym w ciałach kolegialnych – niezależnie od statusu prawnego czy też właścicielskiego zarządzanego podmiotu – w ramach szeroko rozumianej prewencji. Zakres analizowanej problematyki odpowiedzialności wykracza poza standardowe aspekty odpowiedzialności publicznoprawnej, a dynamicznie zmieniające się otoczenie prawne, postępujący rozwój gospodarczy, informatyzacja i globalizacja wymuszają na kadrze zarządzającej posiadanie wiedzy i znajomość wielu regulacji zawierających przepisy sankcyjne, które mogą być zastosowane wobec niej nawet z błahych powodów, niefrasobliwości i drobnych uchybień.

Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie w sposób jak najbardziej przejrzysty pełnego katalogu działań i zaniechań, które mogą wywołać pociągnięcie do odpowiedzialności osób zarządzających podmiotami publicznymi, jak i prywatnymi, nawet w sytuacji, gdy nie znają oni przepisów i nie zdają sobie sprawy z ryzyka, jakie niesie ze sobą podejmowanie decyzji lub ich brak. Aby zrealizować postawiony sobie cel, autorzy zamierzają wykorzystać nie tylko dorobek doktryny, ale także orzecznictwo sądowe i własne doświadczenia zawodowe.

Autorzy