Matuszyk Krzysztof J., Safjan Marek, Odpowiedzialność odszkodowawcza władzy publicznej
Odpowiedzialność odszkodowawcza władzy publicznej
Słowo wstępne
Książka ma cel bardzo konkretny - przedstawienie węzłowych zagadnień związanych z odpowiedzialnością odszkodowawczą władzy publicznej. Przesłanki i zakres tej odpowiedzialności uległy zasadniczej zmianie w ostatnich latach.
Koncepcji odpowiedzialności władzy publicznej przyjętej na tle przepisów Kodeksu cywilnego obowiązujących od 1 września 2004 r. nie można zrozumieć i poprawnie interpretować bez znajomości etapów ewolucji tego rodzaju odpowiedzialności w okresie kilkudziesięciu ostatnich lat.
Od 1 września 2004 r. mamy bowiem do czynienia z istotnie nowym ujęciem przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej w tej dziedzinie i definitywnym odejściem od stanu normatywnego ukształtowanego najpierw w ustawie z 1956 r., a potem w Kodeksie cywilnym w art. 417-420.
Wprowadzone przez ustawodawcę nowe rozwiązania prawne zmieniły gruntownie dotychczasowy model odpowiedzialności odszkodowawczej państwa. Po raz pierwszy podjęto próbę określenia podstaw odpowiedzialności odszkodowawczej z tytułu tzw. bezprawia normatywnego, w tym zaniechania legislacyjnego, a także z tytułu niezgodnych z prawem prawomocnych orzeczeń i ostatecznych decyzji.
Wiele podstawowych zagadnień na tle przyjętych unormowań zostało już wyjaśnionych w orzecznictwie i analizach doktrynalnych. Już dzisiaj można zidentyfikować najbardziej istotne pytania i podkreślić najważniejsze kierunki wykładni.
Książka nie pretenduje do wyczerpującego, monograficznego opracowania całości złożonej i szerokiej problematyki związanej z odpowiedzialnością władzy publicznej. Jej celem jest pokazanie najważniejszych zmian, które nastąpiły w wyniku nowelizacji Kodeksu cywilnego we wrześniu 2004 r.
Załączony wybór aktów normatywnych oraz orzeczeń będzie ułatwiał śledzenie toku wywodów.
RozdziałIEwolucja odpowiedzialności władzy publicznej - od winy funkcjonariusza do bezprawności normatywnej
1.Odpowiedzialność władzy publicznej jako standard demokratycznego państwa prawnego
Zagadnienie odpowiedzialności władzy publicznej coraz mocniej skupia uwagę nie tylko przedstawicieli świata prawniczego w Polsce. Można bowiem bez większej przesady stwierdzić, że odbija się w tej dziedzinie, jak w soczewce, wiele zasadniczych problemów zarówno o charakterze konstytucyjnym, jak i aksjologicznym oraz filozoficznym. Jest to wreszcie również pasjonujące zagadnienie z klasycznej dziedziny odpowiedzialności cywilnej. Śledząc losy tej odpowiedzialności zarówno w poszczególnych systemach prawnych, jak i w wymiarze międzynarodowym, jej dynamiczną ewolucję - zwłaszcza w ostatnich latach - można uznać, że odzwierciedla ona w jakimś stopniu naturę relacji państwo - jednostka, pozwala na identyfikację przemian dokonujących się w myśleniu prawniczym oraz w funkcjonowaniu mechanizmów demokratycznych.
W tradycyjnym, a przecież jakże nieodległym, myśleniu prawniczym istota suwerenności i autonomii państwa w relacjach wewnętrznych była wiązana z autorytatywnym określaniem reguł...
Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX