Ciszewski Jan, Obrót prawny z zagranicą w sprawach cywilnych i karnych

1. Obecne, piąte wydanie niniejszej książki ma na celu ułatwienie dostępu do najnowszych informacji dotyczących obrotu prawnego z zagranicą. Wydanie poprzednie przedstawiało informacje według stanu prawnego na dzień 1 lutego 2004 r., jakkolwiek uwzględniono w nim także podstawowe informacje o aktach prawa wspólnotowego, tak aby książka zachowała aktualność również po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej.

W obecnym wydaniu informacje te zostały zaktualizowane i znacznie rozszerzone. W części wynikło to z faktu, że wiele aktów prawa wspólnotowego zaczęto stosować dopiero po dniu 1 maja 2004 r. Dotyczy to np. rozporządzenia Rady nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. o jurysdykcji oraz uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej (od dnia 1 marca 2005 r.) i rozporządzenia nr 805/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. o ustanowieniu Europejskiego Tytułu Wykonawczego dla roszczeń bezspornych (od dnia 21 października 2005 r.). Ponadto na dzień 30 listopada 2004 r. przypadał termin wprowadzenia w życie wewnętrznych przepisów niezbędnych do wykonania dyrektywy Rady nr 2003/8/WE z dnia 27 stycznia 2003 r. w celu usprawnienia dostępu do wymiaru sprawiedliwości.

W odniesieniu do dwu aktów prawnych, tj. rozporządzenia Rady nr 1206/2001 z dnia 28 maja 2001 r. o współpracy między sądami państw członkowskich w zakresie przeprowadzania dowodów w sprawach cywilnych lub handlowych i decyzji ramowej Rady z dnia 13 czerwca 2002 r. o europejskim nakazie aresztowania, które w odniesieniu do tzw. „starych” państw członkowskich miały zastosowanie od dnia 1 stycznia 2004 r., niemożliwe okazało się przedstawienie informacji przekazanych przez państwa członkowskie, były one bowiem jeszcze niedostępne w dniu 1 lutego 2004 r.

Znacznym zmianom uległy załączniki do rozporządzenia nr 1346/2000 z dnia 29 maja 2000 r. o postępowaniu upadłościowym i do rozporządzenia Rady nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. o jurysdykcji oraz uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych.

Informacje dotyczące poszczególnych aktów prawa wspólnotowego zostały rozbudowane m.in. przez wskazanie miejsca ich ogłoszenia w języku polskim, szczegółowe określenie ich stosunku do umów międzynarodowych oraz przytoczenie przepisów intertemporalnych.

2. Zakres i układ tekstów oraz informacji zawartych w niniejszej publikacji książkowej wzorowany jest na wydaniu z 2004 r. Pominięte zostały informacje, które stały się nieaktualne w związku z aktami prawa wspólnotowego, i te, które nie mają obecnie zbyt dużego praktycznego zastosowania. Ponadto nie zostały już zamieszczone wykazy sądów Czech, Niemiec, Słowacji i Węgier, bowiem z wszystkimi państwami członkowskimi (z wyjątkiem Danii) obowiązuje bezpośredni tryb porozumiewania się sądów.

W wykazach umów międzynarodowych oraz podstawach prawnych współpracy prawnej w poszczególnych kategoriach spraw uwzględniono nowe umowy międzynarodowe - zarówno wielostronne (np. Konwencję haską z dnia 5 października 1961 r. znoszącą obowiązek legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych), jak i dwustronne (np. umowy z Austrią, Niemcami i Indiami dotyczące współpracy w sprawach karnych).

3. Przy opracowywaniu książki kierowano się zasadą zamieszczenia w niej materiałów dotyczących obrotu prawnego z zagranicą w sprawach cywilnych i karnych, tak aby mogła być ona swoistym przewodnikiem dla praktyków.