Uliasz Marcin, Komentarz do spraw z zakresu postępowania zabezpieczającego i egzekucyjnego
Komentarz do spraw z zakresu postępowania zabezpieczającego i egzekucyjnego
Wprowadzenie
Skuteczność ochrony praw w sądowym postępowaniu cywilnym jest uwarunkowana nie tylko gwarancjami przewidzianymi w przepisach o postępowaniu rozpoznawczym, lecz także instrumentami pozwalającymi na wykonanie orzeczeń wydanych w tym postępowaniu. W obrocie cywilnoprawnym podstawowe znaczenie dla wykonania orzeczeń sądowych ma egzekucja sądowa. Jej skuteczność w dużej mierze zależy od uwarunkowań ekonomicznych społeczeństwa, a zwłaszcza stopnia jego zamożności. Nie jest to jednak jedyna okoliczność. Drugim warunkiem skutecznej egzekucji jest prawidłowe ukształtowanie jej przebiegu z uwzględnieniem właściwej proporcji między takimi wartościami, jak prawo wierzyciela do uzyskania zaspokojenia (co jest celem postępowania egzekucyjnego) oraz ochrona interesów dłużnika.
Sprawy z zakresu postępowania zabezpieczającego, klauzulowego lub egzekucyjnego stosunkowo rzadko trafiają na wokandy sądowe, gdyż z reguły są rozpoznawane na posiedzeniach niejawnych. Odgrywają one jednak ważną rolę w systemie ochrony prawnej.
W niniejszym opracowaniu przedstawiono przebieg wybranych spraw sądowych z zakresu postępowania zabezpieczającego (zabezpieczenie przez zajęcie), postępowania klauzulowego (o nadanie klauzuli tytułom pochodzącym od sądu, bankowym tytułom egzekucyjnym oraz o nadanie klauzuli na rzecz lub przeciwko następcy wierzyciela lub dłużnika) oraz postępowania egzekucyjnego (sprawy ze skargi na czynności komornika, sprawy o wyjawienie majątku). Omówiono również sprawy z powództw przeciwegzekucyjnych, które nie podlegają wprawdzie rozpoznaniu w postępowaniu egzekucyjnym, ale są z nim funkcjonalnie powiązane.
Opracowanie nie pretenduje do miana wyczerpującego komentarza do wszystkich spraw rozpoznawanych w tych postępowaniach. Przedstawione przykładowo sprawy pozwalają jednak dostrzec rolę, zależności i specyfikę rozwiązań przyjętych w przepisach części II i III Kodeksu postępowania cywilnego. Należy wyrazić nadzieję, że niniejszy komentarz okaże się pomocnym narzędziem dla prawników w ich codziennej praktyce.
Rozdział1Sprawy o zabezpieczenie roszczenia pieniężnego przez zajęcie
1.Postępowanie zabezpieczające a postępowanie rozpoznawcze
Postępowanie zabezpieczające zostało uregulowane w części II Kodeksu postępowania cywilnego i jest postępowaniem pomocniczym, w którym jest udzielana tymczasowa ochrona prawna. Jego celem jest zagwarantowanie osiągnięcia celu postępowania rozpoznawczego. Tymczasowość ochrony prawnej udzielanej w postępowaniu zabezpieczającym wyraża się w tym, że zabezpieczenie jest udzielane, co do zasady, na czas trwania postępowania rozpoznawczego. Chodzi tu np. o sytuacje, w których istnieje obawa, że mimo uzyskania przez powoda wyroku zasądzającego świadczenie, nie będzie możliwe jego wykonanie, gdyż pozwany w trakcie procesu ukryje lub pozbędzie się składników majątkowych, do których mogłaby być skierowana egzekucja. Zabezpieczenie ma zapobiec takim działaniom pozwanego i zagwarantować, że wyrok zostanie wykonany.
Mimo funkcjonalnego powiązania postępowania zabezpieczającego z postępowaniem rozpoznawczym zachodzą istotne różnice w strukturze tych postępowań, które powodują, że nie mogą one być ze...
Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX