Ignaczewski Jacek, Komentarz do spraw o kontakty z dzieckiem
Komentarz do spraw o kontakty z dzieckiem
Wprowadzenie
Prawa człowieka zaczynają się od praw dziecka. Ta oczywista prawda uświadamia nam wagę potrzeby ochrony praw małoletnich. Szczególną rolę w zapewnieniu prawnych gwarancji najmłodszym, a przez to i najsłabszym, mają do odegrania sądy rodzinne, sędziowie rodzinni oraz procedury, które możemy także nazwać rodzinnymi. Działania prawne podejmowane w ramach postępowania opiekuńczego powinny zmierzać do zabezpieczenia dobra dziecka z pełnym poszanowaniem jego praw. Osiągnięcie tego celu możliwe jest tylko przy zachowaniu podmiotowości dziecka.
Analiza spraw wpływających do Rzecznika Praw Dziecka wskazuje, że istotą postępowań rodzinnych nie jest rozstrzygnięcie sporu prawnego, ale zdiagnozowanie przyczyn konfliktu rodzinnego. Można otwarcie powiedzieć, że jak długo w rodzinie jest konflikt, tak długo ochrona praw dziecka i jego interesów pozostaje iluzoryczna. Dlatego tak ważne w sprawach rodzinnych są mediacja, terapia, profilaktyka i wsparcie. Orzeczenie sądu rodzinnego powinno być wypadkową realizowania tych wszystkich funkcji. Dopiero wówczas będziemy mogli stwierdzić, że sądownictwo opiekuńcze w Polsce realizuje pokładane w nim nadzieje.
Niniejsza publikacja w sposób kompleksowy przedstawia problematykę kontaktów z dziećmi zarówno w ujęciu materialnym, jak i procesowym. Autor dzieli się swoim bogatym doświadczeniem orzeczniczym oraz sięga do analiz i studiów nad prawem rodzinnym przeprowadzonych w Biurze Rzecznika Praw Dziecka. Prezentuje również tezy o nowatorskim charakterze, otwierając tym samym pole do dyskusji na kluczowe tematy związane m.in. z egzekucją kontaktów z dziećmi. Niektóre kwestie podnoszone w komentarzu będą z pewnością stanowiły przyczynek do wystąpień Rzecznika w dalszej pracy.
Opracowanie może stanowić pomoc zarówno dla sędziów orzekających w sądach rodzinnych, zawodowych pełnomocników, jak i samych uczestników postępowań sądowych. Całość wzbogacona jest wyborem orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz wzorami pism i orzeczeń.
Marek Michalak
Rzecznik Praw Dziecka RP
RozdziałIRozpoznanie spraw o kontakty z dzieckiem
1.Pojęcie kontaktów z dzieckiem
Zarówno Konwencja dotycząca kontaktów z dziećmi (ustawa z 23 kwietnia 2009 r. o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi, sporządzonej w Strasburgu w dniu 15 maja 2003 r., Dz. U. Nr 68, poz. 576), jak i art. 113 § 2 k.r.o. określą szeroko pojęcie „kontakty”. Obejmuje ono nie tylko osobiste przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu), z czym łączy się bezpośrednie z nim porozumiewanie się. To także utrzymywanie korespondencji tradycyjnej, jak i elektronicznej. Mieści się w tym również kontakt telefoniczny.
Co do zasady, pośrednie porozumiewanie się z dzieckiem za pomocą środków porozumiewania się na odległość nie zastępuje, ale uzupełnia kontakty bezpośrednie z dzieckiem. Wyjątkowo jedynie tak rozumiany kontakt pośredni może zastępować kontakt bezpośredni i osobisty. Przykładowo, rodzic zamieszkuje na stałe za granicą, z dala od dziecka. W takim wypadku z obiektywnych przyczyn stały bezpośredni kontakt z dzieckiem jest...
Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX