Sakowska-Baryła Marlena, Dostęp do informacji publicznej a ochrona danych osobowych

Monografie
Opublikowano: LEX/el. 2014
Rodzaj:  monografia
Autor monografii:

Dostęp do informacji publicznej a ochrona danych osobowych

Autor fragmentu:

Wstęp

Prawo dostępu do informacji publicznej uznawane jest często za przeciwstawne w stosunku do prawa do ochrony danych osobowych.

Nie każdy jednak zdaje sobie sprawę z tego, że to jedynie częściowe ujęcie wzajemnych relacji i powiązań między nimi. Prawa te służą ochronie innych wartości oraz zabezpieczają inne interesy jednostki i nie zawsze jest tak, że dostęp do informacji odbywa się kosztem sfery informacyjnej jednostki i kosztem ochrony jej danych osobowych. Przeciwnie – zapewnienie dostępu do informacji publicznej musi odbywać się z poszanowaniem reguł ochrony danych osobowych, które na gruncie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2002 r. nr 101, poz. 926 ze zm.) sprowadzają się do przestrzegania procedur postępowania z danymi osobowymi, które muszą być stosowane także przy udostępnianiu informacji publicznej w głównej mierze według reguł wyznaczonych przepisami ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2014 r., poz. 782).

Konieczność realizacji uprawnień kształtujących dwa wskazane wyżej prawa prowadzi do wniosku, że problematyczne okazuje się nie tylko wyważenie dóbr gwarantowanych w ich obrębie, lecz także równoległe stosowanie zasad ochrony danych osobowych i zasad udostępniania informacji publicznej określonych odpowiednio w uodo oraz w udip. Jest to kłopotliwe choćby z tego względu, że na etapie realizacji prawa dostępu do informacji publicznej pojawia się wiele spornych kwestii dotyczących zarówno zakresu informacji podlegających udostępnieniu, jak i zagadnień proceduralnych, w tym w znacznej mierze dotyczących respektowania zasad ochrony danych osobowych.

W praktyce stosowania udip bardzo często stawiane są pytania dotyczące między innymi tego:

jakie relacje zachodzą pomiędzy udip a uodo;

jakie dane osobowe podlegają udostępnieniu, a jakich nie można udostępnić;

kiedy ma się do czynienia z danymi osobowymi w działalności organów publicznych i kiedy należy je udostępnić jako należące do zakresu informacji publicznych;

w jaki sposób ma nastąpić udostępnienie informacji zawierających dane osobowe;

czy wyłączenie z dostępu danych osobowych jest jednoznaczne z koniecznością wydania decyzji administracyjnej;

czym jest anonimizacja danych;

jakie informacje o osobie pełniącej funkcję publiczną można udostępniać swobodnie, a gdzie zaczyna się sfera jej prywatności;

jak powinno wyglądać przetwarzanie danych osobowych przez kolegialne organy władzy publicznej pochodzące z powszechnych wyborów, czy ich członkowie podlegają rygorom wynikającym z ustawy o ochronie danych osobowych, jak udostępniać materiały dotyczące ich działalności;

jak w praktyce postępować z danymi osobowymi w przypadku udostępniania informacji publicznej w poszczególnych trybach, a także w celu ponownego wykorzystania;

jak kształtują się obowiązki administratora danych w związku z udostępnianiem informacji publicznej.

W książce zawarto analizę wszystkich tych kwestii, a także wyjaśniono istotę informacyjnych uprawnień jednostki oraz zasady dostępu do informacji publicznej i ochrony danych osobowych. W moim przekonaniu, pomimo nieuchronnego stanu napięcia, konstytucyjnie zagwarantowane prawo dostępu do informacji publicznej oraz prawo do ochrony danych osobowych są względem siebie komplementarne, a konkretyzujące je ustawy podlegają współstosowaniu. Ze względu na specyfikę regulacji każdej z tych ustaw pogodzenie określonych w nich reguł postępowania z informacjami kwalifikowanymi odpowiednio jako „informacja publiczna” lub jako „dane osobowe” niejednokrotnie bywa trudne i rodzi problemy interpretacyjne. Dlatego też w książce drobiazgowo zostały omówione kwestie stosowania uodo w przypadku każdej z form dostępu do informacji publicznej określonej w udip, co ma istotny walor poznawczy i praktyczny. Zakres prezentowanych zagadnień i koncentracja na rozwiązywaniu konkretnych problemów stosowania procedur ochrony danych osobowych w ramach poszczególnych form i trybów udostępniania informacji publicznej mają zapewnić Czytelnikowi uzyskanie poszerzonej wiedzy pozwalającej prawidłowo stosować przepisy prawa. Niniejsza publikacja stanowi kompleksowe opracowanie odnoszące się do wszystkich aspektów współstosowania dwóch wskazanych wyżej ustaw z licznymi przykładami z praktyki oraz szeroko prezentowanym dorobkiem literatury i orzecznictwa.

Książka jest adresowana do osób zaangażowanych w udostępnianie informacji publicznej w samorządzie terytorialnym, organach państwowych oraz w obrębie innych podmiotów zobowiązanych do udostępniania informacji publicznej, administratorów danych i administratorów bezpieczeństwa informacji, osób zainteresowanych uzyskaniem informacji publicznej, a także wszystkich osób pragnących poszerzyć swoją wiedzę na temat realizacji uprawnień informacyjnych i związanych z nimi obowiązków.

Autor fragmentu:

ROZDZIAŁ1
PRAWO DOSTĘPU DO INFORMACJI PUBLICZNEJ I PRAWO DO OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH W REGULACJI KONSTYTUCYJNEJ

1.1.Status informacyjny jednostki na gruncie przepisów Konstytucji RP

1.1.1.Konstytucja RP jako źródło uprawnień informacyjnych i jej znaczenie w praktyce

W praktyce stosowania przepisów dotyczących udostępniania informacji publicznej z jednoczesnym uwzględnieniem zasad ochrony danych osobowych istotna okazuje się znajomość regulacji konstytucyjnej. Przepisy Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. zawierają bowiem szereg gwarancji kształtujących informacyjny status jednostki, które należy mieć na względzie przy rozstrzyganiu kwestii udostępnienia informacji w trybie dostępu do informacji publicznej.

Analiza przepisów Konstytucji przy realizowaniu informacyjnych uprawnień jednostki jest nieodzowna z uwagi na to, że w polskim systemie prawnym obowiązuje zasada nadrzędności Konstytucji wynikająca z art. 8 ust. 1 tego aktu, zgodnie z którym Konstytucja jest najwyższym prawem w Rzeczypospolitej Polskiej, ponadto także przez wzgląd na treść art. 8 ust. 2Konstytucji, z którego wynika, iż jej przepisy stosuje się bezpośrednio, chyba że ona sama stanowi inaczej. Konstytucja jest zatem wprost stosowanym prawem, a organy publiczne nie mogą uczynić...

Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX