Partyk Aleksandra, Partyk Tomasz, Znaczenie określonego we wniosku sposobu zabezpieczenia i sumy zabezpieczenia dla zakresu kognicji sądu w postępowaniu zabezpieczającym

W bieżącej działalności orzeczniczej sądów cywilnych postępowanie zabezpieczające należy do najczęstszych postępowań incydentalnych. W judykaturze utrwaliła się wykładnia art. 738 k.p.c., zgodnie z którą sąd jest związany wnioskiem o udzielenie zabezpieczenia w zakresie sformułowanego przez uprawnionego sposobu zabezpieczenia i nie może dokonywać jego modyfikacji (w literaturze zasadnie wskazuje się jednak, że w przypadkach, w których możliwe jest udzielenie zabezpieczenia z urzędu, sąd nie jest związany żądaniem wniosku). Orzecznictwo wskazuje jednak również, że sądowi wolno udzielić zabezpieczenia w zakresie węższym niż żądany, jeżeli w ramach jednego sposobu zabezpieczenia objętego wnioskiem dokona jego częściowego uwzględnienia, bądź też w przypadku zgłoszenia kilku alternatywnych sposobów zabezpieczenia, zastosuje tylko niektóre z nich, oddalając wniosek w pozostałym zakresie. Co tyczy się sumy zabezpieczenia, której wskazanie w przypadku zabezpieczania roszczeń pieniężnych stanowi wymóg formalny wniosku, podniesiono w orzecznictwie, iż sąd jest władny dokonać samodzielnego oszacowania i zmiarkowania jej wartości, stosownie do okoliczności. Zarazem nieobjęcie sumą zabezpieczenia roszczeń ubocznych nie powinno prowadzić do zwrotu wniosku również w zakresie zabezpieczenia roszczenia głównego; zwrot powinien być w takim przypadku częściowy. Istotny pogląd wyrażono w odniesieniu do zabezpieczenia roszczeń alimentacyjnych w trybie art. 753 k.p.c., argumentując, że wskazywanie sumy zabezpieczenia mogłoby wręcz w istocie prowadzić do skutków prawnych sprzecznych z celem udzielanego zabezpieczenia.