Piech Karol, Termin płatności podatku VAT od importu towarów

Precyzyjne określenie terminu płatności podatku ma podstawowe znaczenie dla prawidłowej realizacji zobowiązania podatkowego, czyli wynikającego z obowiązku podatkowego zobowiązania podatnika do zapłacenia podatku (zob. art. 5 o.p.). Pozwala również na ustalenie czy nie nastąpiło – np. w wyniku przedawnienia - wygaśnięcie tego zobowiązania. Zgodnie bowiem z art. 70 § 1 o.p., zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. W ocenie doktryny, „w podatku od towarów i usług występuje tożsamość momentów powstania obowiązku podatkowego i zobowiązania podatkowego w okolicznościach, dla których ustawodawca ustalił moment powstania obowiązku podatkowego”. W myśli postanowień art. 19a ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powstania długu celnego. Jednakże, pomimo przyjęcia, że zobowiązanie podatkowe w podatku VAT od importu towarów jest zobowiązaniem powstającym z mocy prawa, termin płatności tego podatku zależy od podjęcia czynności przez organ podatkowy. Podatnik podatku VAT od importu towarów jest bowiem obowiązany do zapłaty należnego podatku dopiero po powiadomieniu go przez naczelnika urzędu celnego o wysokości należności podatkowych (art. 33 ust. 4 u.p.t.u.). W przeciwieństwie do terminu płatności podatku VAT rozliczanego „okresowo” (w deklaracji podatkowej - art. 103 ust. 1 u.p.t.u.), w przypadku podatku od importu towarów ustawodawca nie ustalił „sztywnego” terminu płatności podatku „granicznego”. Powoduje to jednak problemy w ustaleniu konkretnej daty płatności (i jednocześnie daty przedawnienia zobowiązania podatkowego), w szczególności gdy obowiązek podatkowy powstanie w ostatniej dekadzie roku kalendarzowego, a powiadomienie podatnika nastąpi już w następnym roku lub gdy podatnik podatku VAT w zgłoszeniu celnym wykazał kwotę podatku niższą od prawnie należnej. W tym ostatnim przypadku podatnik jest bowiem zobowiązany zapłacić różnicę między podatkiem wynikającym z decyzji naczelnika urzędu celnego a podatkiem wykazanym zgłoszeniu celnym w terminie 10 dni licząc od dnia doręczenia mu decyzji organu podatkowego (zob. art. 37 ust. 1 u.p.t.u.).