Partyk Aleksandra, Skutki prawne niezawiadomienia przez sąd prokuratora o sprawie cywilnej, jeśli zachodziła taka potrzeba

W orzecznictwie ujawniły się niejednolitości w zakresie rozumienia skutków procesowych niezastosowania przez sąd art. 59 k.p.c. i niezawiadomienia prokuratora o toczącym się postępowaniu, mimo takiej potrzeby. Według ogólnego poglądu ocena potrzeby zawiadomienia to podlega swobodnej ocenie sądu orzekającego, a nieskorzystanie z tej instytucji procesowej nie prowadzi do nieważności postępowania, a co najwyżej może uzasadniać zarzut naruszenia przepisu postępowania i to tylko wtedy, gdy naruszenie to mogło mieć wpływ na wynik sprawy. Natomiast szczególny kierunek orzecznictwa dotyczy sytuacji, w której sąd dostrzeże, że strona postępowania, nie mająca pełnomocnika, zdradza objawy zaburzeń psychicznych powodujących u niej niezdolność do świadomego i swobodnego działania w postępowaniu. Wówczas sąd powinien bezwzględnie zawiadomić prokuratora o toczącym się postępowaniu, a prokurator może bądź do postępowania przystąpić, bądź wnieść o ubezwłasnowolnienie tej strony, co skutkować będzie z kolei zawieszeniem postępowania. Judykatura nie jest jednak zgodna co do skutków niedokonania takiego przez sąd zawiadomienia. Według pierwszego stanowiska niezawiadomienie prokuratora w takim przypadku stanowi naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na wynik postępowania, ale nie powodujące jego nieważności, skoro osoba nieubezwłasnowolniona zachowuje zdolność procesową. Według drugiego poglądu, który w najnowszej praktyce orzeczniczej zyskuje na znaczeniu, w takim przypadku zajdzie nieważność postępowania, z uwagi na pozbawienie strony możności obrony jej praw.