Kowalski Radosław, Praca własna przedsiębiorcy i wspólników spółek osobowych oraz członków rodzin

Zagadnienie prawne możliwości zaliczania do kosztów podatkowych wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej – także małżonków i małoletnich dzieci wspólników, wymagało wyjaśnienia w orzecznictwie z uwagi na niejednoznaczność samej regulacji. W głównej mierze ze względu na to, że prawodawca wskazał na wartość pracy małżonków i małoletnich dzieci wspólników, a nie wspólnika oraz bez doprecyzowania, że chodzi o konkretne spółki, w przeszłości pojawiły się wątpliwości, czy owo wyłączenie dotyczy jedynie rachunku podatkowego wspólnika, którego małżonek lub dzieci wykonują pracę, czy również pozostałych wspólników. Jednym słowem, czy intencją prawodawcy było doprecyzowanie, że wyłączenie ma zastosowanie również wówczas, gdy osoba fizyczna wykonuje działalność w ramach spółki, czy raczej wprowadzenie wyłączenia z kosztów, które ma zastosowanie do wszystkich wspólników.

Obok tego głównego zagadnienia pod ocenę sądu poddawane były nieco rzadziej budzące wątpliwości zagadnienia – acz dla części podatników równie istotne – jak relacja wyłączenia do obowiązków płatniczych przedsiębiorcy czy spółki, alokacja przychodu małżonka a zastosowanie wyłączenia czy wpływ ustroju majątkowego małżeńskiego na wyłączenie.

O ile kwestia stosowania wyłączenia: jeden wspólnik vs wszyscy wspólnicy obecnie powinna być uznana za budzącą kontrowersje również w orzecznictwie (pogląd 1 vs 2), o tyle wobec drugiego zagadnienia orzecznictwo ma charakter jedynie porządkujący.