Wiktor Krzysztof, Wiśniewski Radosław, Decyzja następcza (decyzja o sprzedaży lokali albo decyzja o ustanowieniu użytkowania wieczystego) w stosunku do odmownej decyzji dekretowej jako źródło szkody w sprawach odszkodowawczych dotyczących nieruchomości warszawskich

W sprawach odszkodowawczych dotyczących nieruchomości objętych działaniem dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy [ dalej jako „dekret warszawski”], sądy zajmują różne stanowisko co do źródła zaistniałej szkody, gdy po wydaniu odmownej decyzji dekretowej Skarb Państwa dokonał rozporządzenia daną nieruchomością na rzecz osób trzecich poprzez wydanie decyzji o sprzedaży lokali albo poprzez wydanie decyzji o ustanowieniu użytkowania wieczystego (dalej również jako „decyzje następcze”). W takich sytuacjach w orzecznictwie za źródło szkody przyjmuje się wadliwą decyzję dekretową lub wadliwą decyzję następczą.

Przypomnieć należy, że organ rozpoznający wniosek złożony w trybie art. 7 ust. 1 dekretu warszawskiego był zobowiązany przyznać prawo wieczystej dzierżawy (później prawo własności czasowej, a następnie prawo użytkowania wieczystego), jeżeli – w myśl art. 7 ust. 2 dekretu warszawskiego – sposób korzystania z gruntu przez dawnego właściciela lub jego następców prawnych dał się pogodzić z jego przeznaczeniem z planu zabudowania. Zazwyczaj organy, niezależnie od spełnienia czy też niespełnienia ww. warunku, wydawały odmowne decyzje dekretowe. W takich okolicznościach dochodziło do rozporządzenia nieruchomością na rzecz osób trzecich poprzez wydanie decyzji następczej.

Po uzyskaniu przez dawnych właścicieli (lub ich następców prawnych) odpowiednich decyzji nadzorczych stwierdzających wadliwość decyzji dekretowej i decyzji następczej, a także po wystąpieniu przez nich z powództwem odszkodowawczym, sądy cywilne różnie identyfikują źródło szkody i tym samym różnie interpretują wystąpienie adekwatnego związku przyczynowego. To z kolei ma wpływ na obliczanie terminu przedawnienia roszczenia odszkodowawczego, za początek biegu którego uznawać należy bądź datę decyzji nadzorczej wobec decyzji dekretowej bądź datę decyzji nadzorczej wobec decyzji następczej.