Więcek Krystian, Charakter prawny roszczenia o usunięcie niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym (art. 10 u.k.w.h.)

Artykuł 10 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. umożliwia zgłoszenie żądania zmiany treści księgi wieczystej przez sąd i tym samym zmianę treści płynących z niej domniemań prawnych. Charakter prawny tego roszczenia jest w orzecznictwie i doktrynie sporny. Część poglądów traktuje to roszczenie jako uprawnienie o charakterze czysto procesowym. Inne poglądy mówią o nim jako o roszczeniu materialnoprawnym typu rzeczowego.

Rozwiązanie kwestii charakteru prawnego tego roszczenia ma istotne konsekwencje. Charakter materialnoprawny oznaczałby, że należy się zastanowić nad kwestią jego przedawnienia i zbywalności, a także dopuszczalności oceny zgłoszonego żądania pod kątem sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Charakter procesowy oznacza, że powództwo, którym uprawniony dochodzi roszczenia, jest powództwem o ustalenie, a tym samym do jego zgłoszenia wystarcza jedynie wykazanie interesu prawnego. Znacząco rozszerza się wówczas krąg podmiotów posiadających legitymację do zgłoszenia takiego powództwa.