Bartosiewicz Adam, VAT. Komentarz, wyd. IX

W 2014 r. minęło 10 lat obowiązywania ustawy o podatku od towarów i usług. Mogłoby się wydawać, że jest to dobra okazja do czynienia podsumowań.

Trudno wszakże dokonywać oceny bytu, który jest nieustannie zmienny i mieniąc się (niczym błysk w oku szaleńca) feerią zmian dokonywanych w ramach kolejnych nowelizacji, zdaje się nie istnieć w jednoznacznie uchwytnym kształcie i postaci.

Można było żywić nadzieję - wyrażaną także na kartach poprzednich wydań niniejszego komentarza - że istnienie wzorca implementacyjnego w postaci unijnych dyrektyw będzie działać stabilizująco na stan prawny w tym zakresie. Tak się jednak nie stało. Projektodawcy przepisów prawnych, zapominając chyba o ludowej mądrości, że lepsze jest wrogiem dobrego, wydają się być wręcz poddani jakiemuś przymusowi dokonywania zmian w przepisach. Zwłaszcza że każda kolejna zmiana wydaje się raczej potwierdzać tezę o rosnącej we wszechświecie entropii.

Przełom 2014 r. i 2015 r. - na tle tego, co działo się w roku poprzednim (wyjątkowo "szaleńczym" jak na polskie standardy) - wydaje się być stosunkowo spokojny. Nie znaczy to jednak, że nie dokonywano żadnych zmian w przepisach.

Po pierwsze bowiem wprowadzono cały pakiet regulacji związanych z tzw. Małym Punktem Kompleksowej Obsługi. Zmiany te odnoszą się do podatników, którzy świadczą usługi telekomunikacyjne, nadawcze lub elektroniczne na rzecz konsumentów mających siedzibę, miejsce zamieszkania bądź zwykłe miejsce pobytu na terytorium Unii Europejskiej.

Po drugie - w toku prac znajdują się pod koniec 2014 r. przepisy nowelizujące komentowaną ustawę m.in. w zakresie:

Zmiany w zakresie tzw. prestruktury będą miały fundamentalne znaczenie dla wielu podatników, w tym przede wszystkim dla jednostek sektora finansów publicznych.

Z kolei zmiany w zakresie odwrotnego obciążenia będą miały istotne znaczenie dla branży stalowej oraz surowców wtórnych.

Te zmiany - z uwagi na nieznany jeszcze termin ich wejścia w życie - zostaną ujęte w suplemencie do komentarza, który ukaże się na rynku (jako część nabywanego pakietu) w drugiej połowie 2015 r.

Na stosowanie i wykładnię przepisów mają wpływ nie tylko ich - mniej lub bardziej jasna - treść (i zmiany w nich dokonywane), lecz także i orzeczenia sądów oraz trybunałów czy też poglądy wypowiadane przez organy administracji (wydające interpretacje ogólne bądź indywidualne). W obecnej edycji książki uwzględniono zatem najnowsze i istotne orzecznictwo - zarówno Trybunału Sprawiedliwości UE, jak i polskich sądów, dotyczące przykładowo stosowania ulgi na złe długi, zakresu ochrony prawa do odliczenia podatnika, który staje się podmiotem uczestniczącym (bardziej lub mniej świadomie) w oszustwie podatkowym, okoliczności wskazujących na status podatnika VAT w przypadku obrotu gruntami.

Odniesiono się także do ważniejszych interpretacji organów podatkowych, w tym w szczególności dotyczących odliczania podatku od samochodów.

W komentarzu nie poprzestano na przywołaniu tych orzeczeń i interpretacji, lecz wielokrotnie prowadzona jest z nimi polemika.

W komentarzu uwzględniono także wiele spraw będących aktualnie przedmiotem rozpoznania przez Trybunał Sprawiedliwości UE, zaprezentowano bowiem i omówiono kilkanaście pytań prejudycjalnych z zakresu VAT zadanych Trybunałowi przez sądy państw członkowskich. Odpowiedź na wiele z nich - niezależnie od kierunku rozstrzygnięcia TSUE - będzie miała, jak się wydaje, bardzo istotny wpływ na stosowanie przepisów VAT w przyszłości.

Autor wyraża nadzieję, że kolejne wydanie komentarza będzie pomocą dla osób stosujących przepisy ustawy o podatku od towarów i usług (bądź zmuszonych do ich stosowania), stanowiąc drogowskaz w gąszczu jej zagmatwanych regulacji.

Gryfino, 16 grudnia 2014 r.