Dercz Maciej, Rek Tomasz, Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej. Komentarz
Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej. Komentarz
WPROWADZENIE
Zakłady opieki zdrowotnej zajmują kluczową pozycję w polskim systemie ochrony zdrowia. Od prawidłowego ich funkcjonowania zależy bezpieczeństwo zdrowotne obywateli. Konstytucyjna odpowiedzialność za zapewnienie właściwych warunków dla funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej spoczywa na szeroko rozumianej władzy publicznej. Z punktu widzenia dobrze rozumianego dobrobytu obywateli-pacjentów, efektywna i szeroko dostępna opieka zdrowotna jest jednym z najbardziej oczekiwanych obszarów aktywności władz publicznych. Mimo że, naszym zdaniem, dążyć należy do jak najszerszego odpublicznienia sfery wykonawczej (poprzez zwiększenie roli sektora niepublicznego w systemie ochrony zdrowia), to nadal istotna część funkcji systemu ochrony zdrowia pozostaje dobrem publicznym, za które odpowiedzialność ponosi państwo i działające w jego imieniu organy władzy publicznej. Winny one tak zorganizować proces wykonywania świadczeń zdrowotnych, aby obywatel-pacjent mógł je uzyskać na odpowiednim poziomie fachowym i we właściwym z punktu widzenia skuteczności medycznej czasie.
Z regulacji przedmiotowej ustawy wynika, że profesjonalne świadczenia zdrowotne mają być wykonywane głównie w formie zakładów opieki zdrowotnej.
Jednak aby zakłady opieki zdrowotnej mogły prawidłowo funkcjonować w systemie ochrony zdrowia, potrzebują jednoznacznych i stabilnych unormowań prawnych. Mają one precyzyjnie określić rolę, jaką w systemie spełniają zakłady opieki zdrowotnej.
W związku z brakiem jednolitego i powszechnie przyjmowanego rozumienia niektórych pojęć i terminów używanych w ustawie - wyjaśniamy ich znaczenie nie tylko w oparciu o kometową ustawę, ale także niejednokrotnie w szerszym kontekście. Szczegółowe omówienie niektórych zagadnień prawnych jest konieczne, ponieważ w wielu przypadkach brak jest legalnych ustawowych definicji. Nakładają się na to nieostre sformułowania i częste zmiany prawa, co w praktyce powoduje dużo problemów interpretacyjnych. Jest to efekt pewnych błędów legislacyjnych popełnionych przy okazji wdrażania reform sytemu ochrony zdrowia. Związane są one z brakiem jednoznacznego i precyzyjnego ustalania zakresów odpowiedzialności i wzajemnych relacji głównych podmiotów uczestniczących w systemie ochrony zdrowia, tj. administracji rządowej, publicznego płatnika, świadczeniodawców (w tym zakładów opieki zdrowotnej), samorządów terytorialnych, a także pacjentów.
Książka stanowi pierwszy od kilkunastu lat tak obszerny komentarz dotyczący niezmiernie ważnej dla polskiego systemu ochrony zdrowia ustawy. Przedstawia aktualny stan prawny (na 1 stycznia 2007 r.), z uwzględnieniem problemów występujących w praktyce i orzecznictwie sądowym. Pokazuje zadania zakładów opieki zdrowotnej wynikające nie tylko z omawianej ustawy, ale także z niektórych innych aktów prawnych. Omawia również relacje zakładów opieki zdrowotnej z innymi uczestnikami systemu ochrony zdrowia: administracją rządową, jednostkami samorządu terytorialnego, Narodowym Funduszem Zdrowia. Szczególne miejsce poświęcamy prawom pacjenta.
Lekturę komentarza polecamy osobom zajmującym się problematyką ochrony zdrowia bezpośrednio w samych zakładach opieki zdrowotnej, jak też w samorządach terytorialnych i urzędach administracji rządowej, samorządach zawodów medycznych oraz w organizacjach pozarządowych.
Pozycja przydatna będzie również dla wykładowców i studentów w szkołach wyższych prowadzących zajęcia dydaktyczne z zakresu ochrony zdrowia.
Przygotowując niniejszą publikację staraliśmy się - poza zgromadzeniem dokumentacji normatywnej - wykorzystać różne doświadczenia, jakie każdy z autorów miał możliwość uzyskać w ramach wykonywanej praktyki prawniczej.
1.
W art. 1 ust. 1 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej została zawarta legalna definicja pojęcia prawnego "zakład opieki zdrowotnej". Na jego materialną istotę składa się "zespół osób" oraz "środki majątkowe", które zostały specjalnie wyodrębnione organizacyjnie. Organizacyjne wyodrębnienie zespołu osób i majątku dokonane zostało w pewnym, określonym przez ustawodawcę celu, tj. "udzielania świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia".
Zawarte w tym przepisie ustalenie odnosi się nie tylko do utworzenia, lecz także do utrzymywania ZOZ-u w określonym powyżej celu. Z tego względu nie ma zastosowania do ZOZ-u zasada samofinansowania, która jest właściwa dla innych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Oznacza to, że obowiązek utrzymywania go spoczywa na "podmiocie, który utworzył zakład" (zob. art. 11 ust. 3 w związku z art. 8u.z.o.z.), nazywanym dalej na potrzeby niniejszej publikacji "organem założycielskim". Organ założycielski ZOZ-u ma zatem wobec niego szczególne...
Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX