Ereciński Tadeusz (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Postępowanie rozpoznawcze
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Postępowanie rozpoznawcze
Słowo wstępne
Od ostatniego wydania naszego Komentarza do Kodeksu postępowania cywilnego w 2016 r. ustawodawca znowu wprowadził liczne zmiany, z których najważniejszą było uchwalenie obszernej nowelizacji z 4.07.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1469), która weszła w życie w zasadzie 7.11.2019 r. Wielokrotne nowelizacje mają ciągle charakter wycinkowy, prowizoryczny i doraźny oraz są dalekie od profesjonalizmu. Prawodawca dokonuje ich bez dostatecznej refleksji teoretycznej i bez konsultacji oraz w wyniku fałszywego przekonania, że jedynym remedium na nieprawidłowości występujące w stosowaniu prawa jest jego natychmiastowa zmiana. Z tych przyczyn Kodeks postępowania cywilnego utracił czytelność i spójność, stał się w wielu partiach zlepkiem przypadkowych, niepoddających się systematyzacji unormowań, które sprawiają coraz więcej problemów interpretacyjnych i praktycznych.
Pogarszający się stan legislacji procesowej stwarza nowe zagadnienia prawne, z którymi mozolnie próbuje radzić sobie orzecznictwo sądowe i doktryna prawa procesowego. Oddaliła się nadzieja uchwalenia nowego Kodeksu postępowania cywilnego wobec odwołania w dniu 17.12.2015 r. Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego, w tym członków, autorów Komentarza, którzy prowadzili zaawansowane prace nad przygotowaniem rozwiązań odpowiadających potrzebom współczesnego postępowania sądowego w sprawach cywilnych.
Nasz Komentarz, uaktualniony i w licznych fragmentach poszerzony, jest w pierwszym rzędzie przewodnikiem po „zgrzytającym” tekście Kodeksu. Autorzy próbują również objaśnić wprowadzone zmiany, kojarzyć je ze sobą, a ponadto dostarczyć wiedzy oferowanej przez doktrynę i orzecznictwo. Nie zakładają, że Komentarz potrafi dać odpowiedź na każde pytanie i wątpliwości, ale powinien on ułatwić ich zdiagnozowanie i rozstrzygnięcie. Wzrost regulacji oraz orzecznictwa spowodował konieczność podziału komentowanej materii w siedmiu (a nie jak dotychczas w sześciu) tomach.
Licząc, że także to wydanie spotka się – tak jak poprzednie – z zainteresowaniem szerokiego grona teoretyków i praktyków prawa, oddajemy do rąk Czytelników dzieło, które uwzględnia stan doktryny i orzecznictwa na dzień 1.09.2022 r.
Tadeusz Ereciński
Pojęcie sprawy cywilnej
1.
Artykuł 1zawiera prawną, regulacyjną definicję sprawy cywilnej jako przedmiotu sądowego postępowania cywilnego, a więc tego, co jest rozpoznawane (załatwiane) przez sąd w postępowaniu cywilnym. Ustawodawca w sposób wyczerpujący wymienia w treści przepisu rodzaje spraw, które uznaje za „sprawy cywilne”, posługując się dwoma odrębnymi kryteriami kwalifikacyjnymi. W związku z tym można rozróżnić sprawy cywilne w znaczeniu materialnym, tj. wynikające z prawa prywatnego, a więc ze stosunków z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz z indywidualnych stosunków prawa pracy, a także sprawy cywilne w znaczeniu formalnym, które nie są ze swej istoty sprawami cywilnymi, gdyż nie mają źródła w prawie prywatnym, jednak uchodzą za takie przez to, że ich rozpoznawanie odbywa się według przepisów kodeksu postępowania cywilnego (np. sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz niektóre sprawy administracyjne). Takimi sprawami są także sprawy rozpoznawane przez sąd powszechny...
Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX