Niedośpiał Michał, Z powództwem o uznanie spadkobiercy za niegodnego może wystąpić spadkobierca ustawowy nawet jeżeli nie dziedziczyłby. Glosa do wyroku SN z dnia 11 marca 2003 r., V CKN 1871/00

W rozstrzyganej sprawie powstał problem czy rodzeństwo spadkodawcy ma interes prawny w wytoczeniu powództwa o uznanie za niegodnego brata spadkodawczyni dziedziczącego na podstawie testamentu, jeżeli żyją zstępni (dzieci) spadkodawczyni. Sąd Okręgowy i Sąd Apelacyjny uznały, że powód nie ma takiego interesu, ma tylko interes moralny, a nie prawny. SN przyjął, że rodzeństwo spadkodawcy ma taki interes prawny niemajątkowy i majątkowy w wytoczeniu powództwa o uznanie za niegodnego spadkobiercy testamentowego, gdy żyją zstępni spadkodawcy.

Powstaje zasadnicze pytanie, jaki charakter prawny ma żądanie uznania spadkobiercy (zapisobiorcy) za niegodnego (art. 929, 972 k.c.). Po pierwsze, można twierdzić, że jest to prawo podmiotowe materialne. Jaką miałoby ono postać: prawa bezwzględnego, względnego (roszczenia) czy prawa kształtującego? Na pewno nie jest to prawo bezwzględne, nie jest ono skuteczne erga omnes. Można twierdzić, że jest to roszczenie materialnoprawne . Z praw podmiotowych...