Matusiak-Frącczak Magdalena, Niedozwolona prowokacja jako naruszenie prawa do sprawiedliwego procesu. Glosa do wyroku ETPC z dnia 23 października 2014 r., 54648/09

Prowokacja oznacza działanie polegające na nakłanianiu innej osoby do popełnienia przestępstwa, aby następnie skierować przeciwko niej postępowanie karne . Powstałe w związku z prowokacją kontrowersje są spowodowane tym, że należy ona do czynności operacyjno-rozpoznawczych, które co do zasady poprzedzają właściwe postępowanie przygotowawcze oraz czynności stricte procesowe, w tym dowodowe. W literaturze często podkreśla się, że przeprowadzenie czynności operacyjno-rozpoznawczych powinno być uwarunkowane tym, że bez nich nie da się przeprowadzić właściwych czynności procesowych. Z tego powodu większość materiałów z czynności operacyjno-rozpoznawczych (np. notatki) nie mogą być dowodem w postępowaniu karnym. Prowokacja natomiast stanowi jeden z wyjątków i materiały uzyskane w toku jej przeprowadzania (jak np. zarejestrowany dźwięk i obraz) mogą stanowić dowód w sprawie i być podstawą skazania .

Cechą specyficzną prowokacji jest udział w niej agenta, który wkracza do świata...