Grzegorczyk Tomasz, Zobowiązywanie sprawcy przestępstwa do naprawienia szkody lub uiszczenia nawiązki w trybie art. 46 k.k.

Kodeks karny z 1997 r. w art. 46 wprowadził nakaz orzeczenia przez sąd wobec sprawcy przestępstwa obowiązku naprawienia w całości lub w części szkody wyrządzonej określonymi rodzajami przestępstw (§ 1) oraz upoważnił sąd do ograniczenia się w pewnych sytuacjach do orzeczenia jedynie nawiązki na rzecz pokrzywdzonego (§ 2). W obu wypadkach konieczny jest wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej. Pierwsze z tych rozwiązań tłumaczono w uzasadnieniu projektu Kodeksu problemami, jakie napotyka podmiot wytaczający w procesie karnym powództwo cywilne, dość często pozostawiane na gruncie Kodeksu postępowania karnego z 1969 r. pod byle pretekstem bez rozpoznania, przez co zmuszano pokrzywdzonego „do dochodzenia swych roszczeń w żmudnym procesie cywilnym” . Natomiast uprawnienie sądu do ograniczenia się niekiedy do nawiązki wyjaśniano „trudnościami, które mogą wystąpić w zakresie udowodnienia wysokości szkody”, wskazując, że nawiązka ta ma charakter „zryczałtowanego naprawienia szkody”...