Giezek Jacek, Kardas Piotr, Wyłączenie odpowiedzialności karnej za nadużycie zaufania i nadużycie władzy publicznej w okresie epidemii - kilka uwag o osobliwościach epizodycznych regulacji prawnych

Streszczenie

Opracowanie zawiera analizy dotyczące zawartej w art. 10c ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie systemu ochrony zdrowia związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID–19, (Dz.U. poz. 567) regulacji stanowiącej podstawę wyłączenia odpowiedzialności karnej za nadużycie zaufania oraz nadużycie władzy publicznej. Na tle informacji o przebiegu procesu legislacyjnego oraz osobliwościach związanych z bez mała jednoczesnym wprowadzeniem do systemu prawnego dwóch przepisów służących do wyłączenia odpowiedzialności za przestępstwa stypizowane w art. 231 i art. 296 k.k. przedstawiono dogmatyczną analizę przewidzianych w art. 10c przesłanek, których spełnienie uzasadnia uznanie, że naruszający obowiązki lub obowiązujące przepisy sprawca nie popełnia przestępstwa. W opracowaniu zawarte zostały uwagi dotyczące normatywnego charakteru przesłanek przesądzających o wyłączeniu odpowiedzialności karnej. Przedstawiono propozycję podziału opisanych w art. 10c okoliczności wyłączających przestępczość czynu na obiektywne (przedmiotowe) oraz wartościujące. Wskazano również na możliwość interpretacji przesłanki „działania w interesie społecznym” jako wyrażającej subiektywne elementy, związane z określonym stanem świadomości i woli sprawcy. Przedstawiono uwagi dotyczące subsydiarności regulacji zawartej w art. 10c, jak również znaczenie tej instytucji dla prawnokarnej ochrony interesów pokrzywdzonego w związku z wyrządzającym szkodę majątkową lub stwarzającym zagrożenie dla interesu publicznego lub prywatnego naruszeniem obowiązków służbowych lub obowiązujących przepisów. Zaprezentowano także uwagi dotyczące procesowych konsekwencji wprowadzenia do systemu prawnego omawianego rozwiązania, w szczególności zaś dotyczących zakresu ciążących na organach procesowych powinności dowodowych. Rozważania zamykają uwagi poświęcone zakresowi zastosowania omawianej instytucji, a także próbę zarysowania jej oceny z perspektywy kryminalnopolitycznej.