Ślebocka Magdalena, Wykorzystanie potencjału społecznego w rewitalizacji miast na przykładzie wybranych miast wojewódzkich

W literaturze przedmiotu rewitalizacja rozumiana jest jako wielopoziomowy i wieloetapowy proces mający na celu odbudowę przestrzeni zurbanizowanej. Istotne znaczenie w prawidłowym pojmowaniu tego pojęcia ma społeczny wymiar rewitalizacji, przy wyjściu z założenia, że podmiotem większości działań rewitalizacyjnych jest człowiek, dlatego jego rola i znaczenie wymaga szczególnej uwagi. Partycypacja społeczna postrzegana jest jako gwarancja powodzenia procesu odbudowy zdegradowanej tkanki miejskiej w jego długoterminowej perspektywie. Na społeczeństwo należy patrzeć przez pryzmat możliwości i potencjału, a unikalna, uwzględniająca „indywidualne” potrzeby wiedza, jaką dysponuje ludność lokalna, częstokroć wykracza poza teoretyczne schematy postrzegania działań rewitalizacyjnych.

Celem artykułu jest przedstawienie istoty i znaczenia partycypacji społecznej w procesie rewitalizacji miast. Postawiona została hipoteza badawcza, że partycypacja społeczna, nieograniczająca się wyłącznie do informowania obywateli czy konsultacji społecznych, jest narzędziem sukcesu w odbudowie zdegradowanej tkanki miejskiej. Metody badawcze wykorzystane w artykule to studia literaturowe oraz analiza informacji uzyskanych z autorskiego kwestionariusza badawczego i wywiadu swobodnego przeprowadzonego z pracownikami odpowiedzialnymi za działania polegające na włączeniu społecznym w rewitalizację w wybranych miastach wojewódzkich.

Dzięki przeprowadzonemu badaniu można stwierdzić, że partycypacja społeczna umożliwia dialog i współpracę wszystkich interesariuszy, a w konsekwencji prowadzi do konsensusu oraz wypracowania rozwiązań zadowalających każdą ze stron, począwszy od inicjatorów tego procesu, czyli samorząd terytorialny, na mieszkańcach zdegradowanych terenów skończywszy. We wszystkich poddanych analizie miastach obserwowany jest systematyczny wzrost aktywizacji ludności zamieszkującej zdegradowany obszar. Tym samym wzrasta świadomość znaczenia społeczeństwa lokalnego w procesie rewitalizacji, co czyni partycypację kluczowym i nieodłącznym elementem tego procesu.