Romańczuk-Grącka Marta, Wola jako element karnoprawnej oceny czynu w świetle ustaleń neuronauk

1. Wprowadzenie. Termin „wolna wola” przypomina chimerę. W języku potocznym nadaje mu się zupełnie inne znaczenie niż w języku psychologii naukowej, a jeszcze inne w języku prawniczym. Jest jednym z kluczowych pojęć związanych z odpowiedzialnością karną. Stanowi jednocześnie elementarny problem filozoficzny, a co za tym idzie – jest definiowany na wiele różnych sposobów.

Potocznie przyjmujemy, że bez wolnej woli bylibyśmy automatami – każdy czyn, każde przestępstwo można byłoby usprawiedliwić tym, że nie można było postąpić inaczej, że od samego początku nasz zdeterminowany prawami chemii i fizyki mózg rozpoczął działanie, zanim świadomość mogła się do tego krytycznie ustosunkować i ewentualnie przeciwstawić się mu .

W ostatnim czasie potoczne rozumienie woli ustępuje jednak przed ustaleniami neuronauk, spośród których najbardziej kontrowersyjne wydaje się stwierdzenie, że wolna wola jest iluzją , co ma niewątpliwie wpływ na potrzebę ustosunkowania się do tych teorii na gruncie prawa...