Swaczyna Bartłomiej, Umowne prawo odstąpienia a przeniesienie własności nieruchomości

1. Od wielu lat toczy się dyskusja wokół zastrzeżenia umownego prawa odstąpienia w umowach, których przedmiotem jest przeniesienie własności nieruchomości. Kwestią sporną są skutki owego zastrzeżenia w zakresie wspomnianego rozporządzenia. Zagadnienie obrosło bogatą bibliografią, kilkakrotnie było także podejmowane w orzecznictwie. Prima facie wszystko już zostało powiedziane i pozostaje jedynie przytoczenie sformułowanych dotychczas argumentów. Wydaje się jednak, że wciąż możliwe jest rzucenie nowego światła na tę kontrowersyjną kwestię.

2. Zawarta w kodeksie cywilnym regulacja przeniesienia własności obejmuje trzy rodzaje umów: zobowiązująco-rozporządzającą, wyłącznie zobowiązującą (art. 155 § 1) i wyłącznie rozporządzającą, zawieraną w wykonaniu uprzednio istniejącego zobowiązania (art. 156 i 157 § 2). Regułą jest, że umowy zobowiązujące wywierają także skutek rozporządzający. Umowa ogranicza się zaś do skutku zobowiązującego, jeżeli tak postanowiły strony bądź tak stanowi ustawa....