Dzienis Paweł, Triada własności nieruchomości a instytucja parku kulturowego w Polsce w ujęciu empirycznym

Relacja dwóch dóbr chronionych przez prawo – ochrony zabytków i prawa własności – jest przedmiotem przeprowadzonej w artykule analizy empirycznej funkcjonowania instytucji parku kulturowego. Publikacja stanowi przegląd wszystkich parków kulturowych utworzonych w Polsce. Jest przez to zbiorem i prezentacją podstawowych danych do analizy cywilistycznej tej instytucji prawa administracyjnego. Artykuł oparty jest na przeprowadzonych na jego potrzeby badaniach orzecznictwa, uchwał rad gmin oraz – przede wszystkim – informacji uzyskanych na podstawie przygotowanej listy pytań ze wszystkich gmin w Polsce, w których utworzone zostały takie obszary specjalne. Przedmiotem analizy są cechy i elementy konstytutywne tych terenów przez pryzmat prawa cywilnego: począwszy od granic, terytorium parku, cech wyróżniających ów obszar w postaci krajobrazu kulturowego, przez zasady obowiązujące na jego obszarze (zakazy i ograniczenia), w szczególności odnoszące się do wykonywania prawa własności nieruchomości, a kończąc na sposobach zarządzania parkiem i statusie prawnym jednostek tym się zajmujących. W konkluzji znaleźć można odpowiedź na pytanie, jak pogodzić wymogi współczesnego obrotu cywilnoprawnego i gospodarczego z ochroną dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. W parku kulturowym wszystkie te elementy stanowią jedną całość. Autor znajduje również odpowiedź na pytanie, czy roszczenia cywilistyczne są przeszkodą do korzystania z tej obszarowej formy ochrony krajobrazu kulturowego. Wszystko to zostało przedstawione w formie tabelarycznej i opisowej.