Kowalik-Bańczyk Krystyna, State action defence a odpowiedzialność przedsiębiorcy za naruszenie art. 81 lub art. 82 TWE

Od dnia wejścia w życie rozporządzenia Rady nr 1/2003/WE i zarazem dnia przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, polscy przedsiębiorcy zobowiązani są do przestrzegania zakazu zawierania porozumień wpływających na handel na wspólnym rynku (art. 81 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, dalej jako TWE lub Traktat) oraz do zakazu nadużywania pozycji dominującej na tym rynku (art. 82 TWE) . Egzekwowanie przestrzegania tych przepisów spoczywa zarówno na Komisji Europejskiej (dalej jako KE lub Komisja), jak i na Prezesie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej jako Prezes UOKiK) . Może się jednak zdarzyć, że przedsiębiorca narusza art. 81 lub art. 82 TWE ze względu na to, iż dostosowuje się do wymogów przepisów prawa krajowego bądź do indywidualnych decyzji władz państwowych. Niespójność wymogów stawianych przez prawo krajowe i wspólnotowe może powodować po stronie przedsiębiorcy dylemat: którego zespołu norm przestrzegać, przy czym bardzo (bardziej) prawdopodobne jest podporządkowanie się uczestnika obrotu gospodarczego normom państwa, na terytorium którego prowadzi on działalność. Podmiot przestrzegający norm prawa krajowego zobowiązujących go do antykonkurencyjnego zachowania, które jest sprzeczne z art. 81 lub art. 82 TWE, może wówczas, w niektórych okolicznościach, uwolnić się od odpowiedzialności za naruszenie wspólnotowego prawa konkurencji. Zarzut zwalniający przedsiębiorcę od odpowiedzialności określany jest w doktrynie jako tzw. state action defence (zarzut działania państwowego) . Celem niniejszego artykułu jest zdefiniowanie zakresu tego pojęcia, zbadanie przesłanek korzystania z tego zarzutu oraz wskazanie, że może on powodować odmienne konsekwencje w zależności od rodzaju postępowania antymonopolowego (krajowego lub wspólnotowego), w jakim jest podnoszony.