Bodnar Adam, Standard "równoważnej ochrony" w odniesieniu do ochrony praw człowieka po opinii Trybunału Sprawiedliwości 2/13

Zagadnienie relacji pomiędzy systemem europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności a prawem UE jest znane i analizowane przez doktrynę od lat. Opinia 2/13 jest kolejnym etapem tej dyskusji, kto wie, czy nie najważniejszym, gdyż prawdopodobnie na wiele lat zamraża wszelkie próby związane z przystąpieniem Unii Europejskiej do Konwencji. Można się jednak zastanawiać, czy opinia 2/13, oprócz osiągnięcia efektu mrożącego, doprowadzi do zmiany relacji pomiędzy Europejskim Trybunałem Praw Człowieka (dalej jako ETPCz) a Trybunałem Sprawiedliwości? Do tej pory te relacje opierają się zasadniczo na podejściu, że wykonywanie władzy publicznej na poziomie unijnym nie podlega kontroli ze strony ETPCz. Taki jest ogólny cel doktryny „równoważnej ochrony” (ang. equivalent protection) stworzonej wiele lat temu w orzecznictwie strasburskim. Zasada ta oznacza w skrócie akceptację dla poziomu ochrony praw podstawowych obowiązującej w Unii Europejskiej, a w konsekwencji nieweryfikowanie przez ETPCz poszczególnych rozstrzygnięć władczych podejmowanych w UE z punktu widzenia naruszenia praw człowieka. W ostatnich latach Trybunał w Strasburgu zaczął stopniowo ograniczać zakres stosowania doktryny „równoważnej ochrony” i tworzyć różne furtki proceduralne, za pomocą których powoli „wkraczał” w ocenę prawa unijnego. Po opinii TS 2/13 zmieniła się jednak sytuacja – ETPCz nie może mieć nadziei na pełną kontrolę działań Unii (co by nastąpiło po przystąpieniu UE do EKPCz). Dlatego warto się zastanowić, czy w przyszłości Trybunał w Strasburgu nie będzie dodawał kolejnych wyjątków do zasady „równoważnej ochrony”, a tym samym coraz bardziej wkraczał w materię prawa unijnego.