Leśniak Marek, Spółka z o.o. zakładana za pomocą wzorca umowy - nowelizacja kodeksu spółek handlowych

Nowelizacja kodeksu spółek handlowych uchwalona przez Sejm RP 1.04.2011 r. wprowadziła do polskiego prawa spółek możliwość utworzenia spółki z o.o. z pomocą wzorca umowy spółki udostępnianego w systemie teleinformatycznym . Spółka ta nazywana jest także „S 24”. Nazwa ta ma nawiązywać do okresu potrzebnego do zarejestrowania spółki przez sąd od momentu jej zawiązania, czyli 24 godzin . Zmienione przepisy wejdą w życie 1.01.2012 r. Jak wynika z uzasadnienia projektu, „celem noweli jest ułatwienie i znaczące przyspieszenie zakładania spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, a także uproszczenie związanej z tym procedury” . O ile tak sformułowany cel wydaje się ze wszech miar słuszny, o tyle szczegółowe rozwiązania przyjęte w uchwalonych przepisach budzą wiele wątpliwości. Propozycja, aby spółka z o.o. będąca osobą prawną powstawała na podstawie wzorca umownego wypełnianego bez udziału notariusza, nie wpłynie pozytywnie na sytuację wspólników-założycieli ani na ochronę wierzycieli (kontrahentów) takiej spółki. Delegowanie kompetencji do ustalenia treści wzorca umowy kreującego osobę prawną na Ministra Sprawiedliwości (dalej jako MS) może naruszać zasadę wyłączności ustawowej. W szczególności wątpliwości budzi przekazanie do kompetencji MS uprawnienia do określenia wymogu „surowości” formy czynności prawnej umowy spółki z o.o. zawieranej za pomocą wzorca umowy. Z kolei nowy art. 157¹ § 4 k.s.h. pozwala na zmianę umowy spółki z o.o. zawartej przy wykorzystaniu wzorca umowy dopiero po zarejestrowaniu spółki, co będzie prowadzić do rejestrowania również takich spółek, co do których wspólnicy-założyciele po podpisaniu wzorca umowy, a przed zgłoszeniem spółki do rejestru przedsiębiorców podjęli decyzję o zmianie pierwotnej treści umowy spółki lub w ogóle porzucili zamiar założenia spółki. Spowoduje to, po pierwsze, zwiększenie pracy w sądach rejestrowych poprzez uruchomienie kolejnego postępowania w sprawie zmiany umowy. Może to prowadzić też do powstawania „niechcianych” spółek, do których wspólnicy-założyciele nie będą wnosili wkładów i które nie będą prowadzić działalności gospodarczej. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem wydaje się stworzenie możliwości zawiązania spółki z o.o. przy użyciu wzorca umowy, udostępnianego w systemie teleinformatycznym z udziałem notariusza, który następnie wykorzystując posiadany bezpieczny podpis elektroniczny z ważnym kwalifikowanym certyfikatem, dokonywałby przesłania umowy spółki za pośrednictwem systemu teleinformatycznego (wraz z innymi dokumentami potrzebnymi do rejestracji) do sądu rejestrowego lub nawet samodzielnie dokonywał wpisu spółki za pośrednictwem systemu teleinformatycznego w rejestrze przedsiębiorców.