Arkuszewska Aneta M., Rektyfikacja protokołu posiedzenia sądowego

W czasach dominatu za Justyniana nastąpiło ściślejsze uregulowanie postępowania w tzw. postępowaniu kognicyjnym. Przepisy prawne wymagały przy pewnych aktach procesowych określonej formy i zachowania terminów, głównie wzrosła rola pisemności, a przez to obowiązkowe stało się protokołowanie wszystkich czynności procesowych .

W czasach Rzeczypospolitej szlacheckiej szczególne miejsce zajmowały tzw. księgi sądowe. Rozpowszechnione w prawie ziemskim już u schyłku XIV wieku dzieliły się w zależności od rodzaju sądu na ziemskie (libri terrestres) i grodzkie (libri castrenses) . Początkowo księgi te zawierały krótkie rejestry pozwów, świadków, rot przysiąg i kar, ale z czasem - całe protokoły czynności dokonywanych przed sądem . Można przyjąć, że były one namiastką współczesnych protokołów sądowych, w których odzwierciedlany jest cały przebieg posiedzenia sądowego.

M. Cieślak określa, że protokół jest swoistym „dowodem z przeznaczenia”, tj. środkiem stworzonym z góry dla celów dowodowych,...