Guziejewska Beata, Pionowa i pozioma nierównowaga fiskalna w warunkach polskiej decentralizacji

Podział dochodów publicznych pomiędzy państwo i samorząd terytorialny jest jednym z głównych elementów kształtowania systemu finansów publicznych. Pierwszoplanowe znaczenie ma pionowy (wertykalny) podział dochodów publicznych pomiędzy poszczególne wspólnoty terytorialne. Dominuje on nad poziomym (horyzontalnym) podziałem tych dochodów. Drugi z podziałów ma znaczenie uzupełniające.

Pionowy podział dochodów dotyczy przede wszystkim podatków i obciążeń publicznoprawnych i polega na ich odpowiednim rozdzieleniu pomiędzy państwem oraz innymi związkami publicznoprawnymi wyższego i niższego rzędu. Podział ten powinien być ściśle związany z podziałem zadań pomiędzy poszczególne szczeble władz publicznych, a podatki powinny być przypisane poszczególnym szczeblom zgodnie z ich konstrukcją i konsekwencjami ekonomicznymi . W strukturze organizacyjnej wspólnot terytorialnych podstawową jednostką podziału terytorialnego jest gmina, która w praktyce funkcjonuje na najniższym szczeblu samorządu. Wyżej...