Ślebzak Krzysztof, Pierwotne wspólnotowe prawo gospodarcze a prawo zabezpieczenia społecznego

Podstawowym celem zabezpieczenia społecznego jest, w dużym uproszczeniu, ochrona na wypadek ziszczenia się określonych ryzyk socjalnych. Doniosłość przedmiotowych zdarzeń z punktu widzenia jednostki i społeczeństwa prowadzi do podejmowania przez państwo działań zmierzających do tworzenia odpowiednich systemów ochrony. Zarządzane są one przez powołane w tym celu podmioty publiczne bądź - rzadziej - prywatne działające pod nadzorem państwa. Analiza form struktury rynkowej dowodzi, że funkcjonują one w warunkach monopolu albo oligopolu. Z kolei ramy prawne, wyznaczające warunki działalności publicznych systemów zabezpieczenia społecznego, ograniczają możliwość oferowania świadczeń ukierunkowanych na ochronę ryzyk socjalnych przez podmioty prywatne. Jest to związane z obowiązkiem uczestniczenia w publicznej formie przezorności, co z reguły prowadzi do przymusowego odprowadzania składki. W tym kontekście pojawiają się pytania dotyczące chociażby dopuszczalności przymusu podlegania ubezpieczeniu społecznemu i odprowadzania składki bądź możliwości nabywania świadczeń u innych podmiotów, które - nie będąc wykonawcami ubezpieczenia społecznego - prowadzą działalność, mającą na celu ochronę przed zajściem tożsamych ryzyk socjalnych, jak podmioty publiczne. Nie są to pytania istotne wyłącznie w dyskusji akademickiej, gdyż sprawa dotycząca przymusu przekazywania składki do OFE była przedmiotem rozstrzygnięcia przez Sąd Najwyższy, który w wyroku z 4.06.2008 r. potwierdził taki obowiązek uznając, że składki nie są prywatną własnością obywatela. Skarżący zapowiedział wystąpienie zarówno do Trybunału Konstytucyjnego, jak i do sądów europejskich. Dotychczas problem przymusowego uczestniczenia w określonych formach zabezpieczenia społecznego postrzegano przez pryzmat prawa krajowego, w szczególności Konstytucji RP.