Hermeliński Wojciech, Nita Barbara, Orzekanie reformatoryjne na podstawie nowych ustaleń faktycznych w postępowaniu karnym

Orzekanie reformatoryjne na podstawie nowych ustaleń faktycznych jest od dawna kwestionowane w piśmiennictwie jako kolidujące z zasadą kontroli instancyjnej. Podnosi się, że w takiej sytuacji merytoryczne orzekanie przez sąd II instancji ma charakter ewokacji sprawy przez sąd odwoławczy i wejścia przezeń w uprawnienia sądu I instancji. To oznacza, że drugoinstancyjny charakter tego rodzaju orzeczeń jest pozorny, oparty tylko na usytuowaniu wydającego je organu, a nie na rzeczywistym charakterze ustaleń tkwiących u ich podstawy. W konsekwencji formułuje się zarzut, że takie orzeczenia reformatoryjne to w istocie orzeczenia pierwszoinstancyjne, niepodlegające kontroli instancyjnej, skoro od wyroku sądu odwoławczego wydanego po rozpoznaniu apelacji nie przysługuje środek odwoławczy (art. 426 § 1 k.p.k.) . Ustalenia faktyczne dokonane przez sądy rozpoznające sprawę w toku instancji pozostają poza zakresem kontroli kasacyjnej (art. 523 § 1 k.p.k.) .

Orzekanie reformatoryjne na podstawie...