Wiórek Piotr Marcin, Odpowiedzialność przebijająca w prawie niemieckim

Ochrona wierzycieli spółki z o.o. należy do najistotniejszych zagadnień dyskutowanych w ramach szerszej problematyki ochrony wierzycieli w spółkach handlowych. Ustalenie minimalnej wysokości kapitału zakładowego spółki z o.o. na poziomie 5000 złotych prowadzi w istocie do zanegowania jego funkcji gwarancyjnej i powoduje powstanie potrzeby poszukiwania alternatywnych – albo przynajmniej uzupełniających w stosunku do kapitału zakładowego – instrumentów ochrony wierzycieli spółki z o.o. i sięgania w tym zakresie do rozwiązań rozwiniętych w zagranicznych porządkach prawnych, na co zwraca się uwagę w doktrynie prawa spółek . Jednym z takich instrumentów ochrony wierzycieli spółki z o.o. jest rozwijana w niemieckiej doktrynie i orzecznictwie od prawie 100 lat koncepcja odpowiedzialności przebijającej (Durchgriffshaftung). Zastosowanie tej koncepcji w jej klasycznej postaci prowadzi do przebicia zasłony korporacyjnej i pociągnięcia wspólników do osobistej odpowiedzialności za zobowiązania spółki z o.o. To pozbawienie wspólników spółki z o.o. „przywileju” wyłączenia odpowiedzialności stanowi z jednej strony efektywny i spektakularny instrument ochrony wierzycieli w przypadkach nadużycia przez wspólników formy prawnej spółki z o.o. Z drugiej jednak strony, stosowanie konstrukcji odpowiedzialności przebijającej może prowadzić do podważenia bezpieczeństwa prawnego i zagrozić atrakcyjności spółki z o.o. jako formy organizacyjno-prawnej prowadzenia działalności gospodarczej. Dlatego też celem niniejszego artykułu jest zwięzłe przedstawienie równie atrakcyjnej, co kontrowersyjnej koncepcji Durchgriffshaftung jako swoistego punktu odniesienia w toczącej się w polskiej doktrynie prawa spółek dyskusji dotyczącej ochrony wierzycieli spółki z o.o.