Nita-Światłowska Barbara, Światłowski Andrzej R., Odczytanie w postępowaniu karnym protokołu czynności dowodowej przeprowadzonej przed obcym organem

Zgodnie z art. 587 kodeksu postępowania karnego , protokoły oględzin, przesłuchań osób w charakterze oskarżonych, świadków, biegłych lub protokoły innych czynności dowodowych dokonanych przez sądy bądź prokuratorów państw obcych albo organy działające pod ich nadzorem, które zostały sporządzone na wniosek polskiego sądu lub prokuratora, można odczytać na rozprawie z zachowaniem wymogów wynikających z art. 389, art. 391 i art. 393 k.p.k., jeśli sposób przeprowadzenia czynności nie jest sprzeczny z zasadami porządku prawnego w Rzeczypospolitej Polskiej. Wskazany przepis, umieszczony w rozdziale 62 kodeksu postępowania karnego – „Pomoc prawna i doręczenia w sprawach karnych”, regulując kwestię dopuszczalności wykorzystywania dowodów uzyskanych w drodze pomocy prawnej, uzupełnia określony w rozdziale 45 kodeksu postępowania karnego (art. 389, art. 391 i art. 393 k.p.k.) katalog sytuacji, w których są dopuszczalne odstępstwa od zasady bezpośredniości przez odczytywanie protokołów czynności dowodowych. Zarzut niezgodności oparcia wyroku skazującego na odczytanych protokołach zeznań złożonych przez świadków w postępowaniu toczącym się przed sądem obcym z gwarantowanym przez Europejską Konwencję Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (dalej jako EKPCz lub Konwencja) prawem do rzetelnego procesu (art. 6 ust. 1 i ust. 3 lit. d EKPCz) był w ostatnim czasie przedmiotem oceny Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (dalej jako ETPCz) w postępowaniu zakończonym wyrokiem z 10.05.2011 r. w sprawie Jakubczyk v. Polska . To orzeczenie zasługuje na szczególną uwagę. Wynikają z niego bowiem istotne wskazówki interpretacyjne, które znajdą także zastosowanie w odniesieniu do dowodów zgromadzonych w państwie członkowskim UE, a wykorzystywanych w innym państwie członkowskim, niezależenie od tego, czy zasada wzajemnego uznawania dowodów pomiędzy państwami członkowskimi zostanie urzeczywistniona na podstawie instytucji europejskiego nakazu dowodowego, czy też na podstawie europejskiego nakazu dochodzeniowego.