Osajda Konrad, Ochrona wierzycieli spółek kapitałowych w orzecznictwie Sądu Najwyższego

Z perspektywy orzecznictwa sądowego dwa zagadnienia z zakresu prawa spółek handlowych mają kluczowe znaczenie i są najczęściej przedmiotem rozstrzygnięć: zaskarżanie uchwał wspólników oraz właśnie ochrona wierzycieli spółek. Co do tej ostatniej kwestii podstawą prawną większości pozwów jest art. 299 Kodeksu spółek handlowych – wynika to przede wszystkim ze znacząco dominującej liczby spółek z o.o. w porównaniu z innymi typami spółek oraz deficytu innych środków ochrony wierzycieli. Jednak bliższa analiza tej problematyki ujawnia także inne przypadki, które bez wątpienia dotyczą właśnie ochrony wierzycieli. Celem artykułu jest próba przedstawienia całego spektrum instrumentów i przypadków ochrony wierzycieli spółek, jakie ujawniło się w najnowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego (SN) , co powinno pozwolić na dostrzeżenie zarówno często zapominanych instrumentów, jakie temu mogą służyć, jak i ujawnić przypadki (okoliczności), gdy taka ochrona staje się szczególnie potrzebna.

Artykuł rozpoczyna próba uporządkowania problematyki dotyczącej ochrony wierzycieli spółek, a więc klasyfikacja tychże wierzycieli, wskazanie instrumentów mogących służyć bezpośrednio albo pośrednio ich ochronie, wyszczególnienie podmiotów, w majątku których wierzyciele spółki kapitałowej mogą poszukiwać ochrony, a wreszcie identyfikacja okoliczności, w razie wystąpienia których ochrona wierzycieli spółki może być szczególnie istotna i potrzebna. Dalej wskazano najnowsze orzeczenia SN dotyczące ochrony wierzycieli spółek, odpowiednio, na wypadek niewypłacalności spółki, w razie likwidacji spółki, w związku z transformacją spółek, a także w kontekście wnoszenia do spółki aportów .