Mażewski Lech, O organie wykonawczym gminy w perspektywie 30. rocznicy reaktywowania w Polsce samorządu gminnego

Przedmiotem artykułu jest ocena kształtowania się i funkcjonowania organu wykonawczego gminy w ciągu ostatnich 30 lat. Rozważania te są punktem wyjścia do przedstawienia propozycji de lege ferenda, które – zdaniem autora – mogłyby być podstawą wprowadzenia zasady ustrojowej równowagi, dla której miejsce jest również w wymiarze lokalnym. Autor uważa, że nie musimy stać przed wyborem, czy pierwszeństwo w gminie ma należeć do monokratycznego organu wykonawczego, czy też do organu stanowiącego. Rozwiązaniem mógłby być swoisty powrót do koncepcji złożonego organu wykonawczego w gminie, która została wprowadzona przepisami ustawy z 23.03.1933 r. Likwidacji bezpośrednich wyborów wójta (burmistrza, prezydenta miasta) powinno towarzyszyć jednoczesne wzmocnienie ustrojowej pozycji wspólnoty mieszkańców poprzez zniesienie wymogu w zakresie frekwencji dla ważności referendum odwoławczego rady gminy. Jako kwestię otwartą autor pozostawia natomiast utrzymanie limitowania kadencji osoby pełniącej funkcję organu wykonawczego gminy, co wprowadzone zostało w 2018 r., gdyż w nowym modelu demokracji lokalnej znacznie stępiona byłaby groźba powstania oligarchicznej struktury władzy.