Gwiazdowski Robert, Żurawski Dariusz, O (nie)opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych nieruchomości nabytych w drodze spadku

Sejm, bez najmniejszej refleksji, uchwalił przedstawiony przez Ministerstwo Finansów projekt ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jedna ze zmian – prezentowana jako korzystna dla spadkobierców – polega na zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym sprzedaży nieruchomości nabytych w drodze spadku przed upływem pięciu lat od ich nabycia. Niniejszy artykuł jest polemiką z dominującym w doktrynie prawa podatkowego i wspieranym przez orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego poglądem, że sprzedaż ta kiedykolwiek podlega takiemu opodatkowaniu, który to pogląd legł u podstaw nowelizacji rzekomo „korzystnej dla spadkobierców”. Stawiamy tezy, że: 1) zbycie żadnych aktywów nabytych w drodze spadku lub darowizny w cenie odpowiadającej ich wartości ustalonej zgodnie z przepisami ustawy z 28.07.1983 r. o podatku od spadków i darowizn – dalej u.p.s.d. – nigdy nie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, nie podlega mu także zbycie nieruchomości na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – dalej u.p.d.o.f. – w zw. z art. 2, 30, 32 i 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2.04.1997 r. – dalej Konstytucja – a w przypadku nieruchomości mieszkalnych także na podstawie jej art. 75; 2) literalna wykładnia art. 10 ust. 1 pkt 8, art. 22 ust. 6d i art. 30e u.p.d.o.f. w oderwaniu od ustawy o podatku od spadków i darowizn i Konstytucji prowadzi do fikcyjności art. 4a u.p.s.d., zwalniającego z podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez osoby najbliższe spadkodawcy lub darczyńcy – czyli małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę – na skutek ponownego opodatkowania podatkiem dochodowym przychodu podlegającego wcześniej opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, z którego ustawodawca osoby te zwolnił, i rażąco zwiększa wysokość podatku spadkobierców i obdarowanych z kolejnych grup spadkowych. Żeby tego dowieść, przeanalizujemy genezę przedmiotowych przepisów, uzasadnienie ich wprowadzenia, historię ich nowelizacji i deklarowane powody tychże nowelizacji (odwołując się do wykładni celowościowej i quasi-autentycznej) oraz spróbujemy przedstawić własną ich wykładnię opartą na bezpośrednim zastosowaniu przepisów Konstytucji.