Kłucińska Paula, Sześciło Dawid, Wilk Bartosz, Nowy model demokracji samorządowej - uwagi na tle zmian w ustawach samorządowych wprowadzonych ustawą z 11 stycznia 2018 r.

Ustawa z 11.01.2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych była przedmiotem dużego zainteresowania opinii publicznej ze względu na liczne i budzące wątpliwości zmiany w przepisach wyborczych, zwłaszcza dotyczących organizacji administracji wyborczej oraz kadencji organów samorządowych (wydłużenie kadencji organów stanowiących do 5 lat, wprowadzenie limitu dwóch kadencji dla wójtów, burmistrzów i prezydentów miast). Dużo mniej kontrowersji wzbudziła druga grupa zmian wprowadzanych ustawą o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych, a mianowicie także liczne korekty w ustawach ustrojowych samorządu terytorialnego. Można je podzielić na dwie podgrupy: (1) nowe mechanizmy partycypacji i kontroli obywatelskiej w samorządzie oraz (2) nowe uprawnienia radnych i inne mechanizmy służące zacieśnieniu kontroli organów stanowiących nad organami wykonawczymi na wszystkich poziomach władzy samorządowej.

W pierwszej podgrupie znalazło się wprowadzenie rozwiązań zwiększających jawność pracy organów stanowiących (obowiązek publikowania imiennych wykazów głosowania radnych i obowiązek transmitowania obrad organów stanowiących), a także regulacje dotyczące obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej i budżetu obywatelskiego. Drugi pakiet zmian objął obowiązek przedkładania radzie (sejmikowi) przez organ wykonawczy raportu o stanie danej jednostki samorządu, a także dodatkowe uprawnienia kontrolne i inicjatywne radnych oraz klubów radnych.