Pinkalski Zbigniew, Konstytucyjność terminu "utwór" w świetle przepisów karnych w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych

W literaturze prawniczej nie został dotychczas poruszony temat relacji przepisów karnych zawartych w ustawie z 4.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych do konstytucyjnych zasad prawa karnego. Należy zaś zauważyć, że występowanie w tych przepisach pojęcia „utwór”, którego interpretacja budzi daleko idące spory doktrynalne, powoduje, iż zakres penalizowanych zachowań staje się niedookreślony. W tych okolicznościach konieczna jest refleksja nad zgodnością wskazanych przepisów z art. 42 ust. 1 Konstytucji RP . Jest ona szczególnie potrzebna obecnie, gdy postęp technologiczny spowodował rozwój różnych form twórczości, a jednocześnie w istotny sposób poszerzył możliwość dostępu do dóbr intelektualnych. Wskutek tych zmian ewoluowało również prawo autorskie, które coraz szerzej obejmuje ochroną wytwory o charakterze użytkowym. Zarazem znacznie wzrosło ryzyko używania i eksploatacji chronionego prawnoautorsko utworu przez osobę, która nie ma i nawet przy dołożeniu staranności nie będzie miała świadomości tego faktu. Takie działanie może zaś rodzić niezwykle poważne konsekwencje w postaci reakcji prawnokarnej. Taka reakcja nie powinna zaś – co do zasady – następować w sytuacji niemożliwości odróżnienia zachowań dozwolonych od zachowań zabronionych przez przepis prawny . Niniejszy artykuł stanowi próbę przedstawienia zarówno istoty powyższego problemu, jak i możliwości wykładni omawianych przepisów w postępowaniu karnym, które zminimalizują lub wykluczą istniejące wątpliwości i zagrożenia.