Stryjewska Beata, Konstrukcja prawna kary umownej "za odstąpienie od umowy" a granice zasady swobody umów

W uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 20.11.2019 r. – na tle umowy o wykonanie robót budowlano-montażowych, w której strony przewidziały prawo wykonawcy do odstąpienia od umowy, jeżeli zamawiający opóźnia się z płatnościami za faktury oraz karę umowną obciążającą zamawiającego w razie odstąpienia od umowy przez wykonawcę z przyczyn, za które odpowiedzialność ponosi zamawiający – Sąd Najwyższy stwierdził, że skuteczność odstąpienia od umowy ex tunc na podstawie art. 492 Kodeksu cywilnego oznacza wygaśnięcie obowiązku spełnienia świadczeń wynikających z umowy, a dotychczasowy stosunek prawny ulega przekształceniu w stosunek prawny określony w art. 494 § 1 k.c. Nie wygasa więc przewidziane w umowie postanowienie umowne zastrzegające karę umowną na wypadek odstąpienia od umowy, ponieważ taka kara powiązana jest z ustawowymi obowiązkami wynikającymi z art. 494 § 1k.c....