Salachna Joanna M., Funkcja ustrojowa regionalnych izb obrachunkowych

Regionalne izby obrachunkowe funkcjonują w Polsce od przeszło 25 lat. Dotychczasowa działalność izb i jej oddziaływanie na prowadzenie samorządowej gospodarki finansowej są wysoko oceniane przez przedstawicieli zarówno doktryny, jak i judykatury. Podnosi się często przy tym, że choć przyjęte w polskim ustawodawstwie rozwiązania nawiązują do obcych wzorców (przede wszystkim francuskich), są od nich lepsze, ponieważ regionalne izby obrachunkowe nie tylko dobrze wywiązują się z nałożonych na nie zadań nadzorczych i kontrolnych, lecz także – co szczególnie istotne – nie generują konfliktów z samorządami. Tak zarysowany stan mógłby wskazywać, że nie ma problematycznych kwestii w odniesieniu do rozwiązań prawnych w tym względzie. Jednak tak nie jest, a przynajmniej nie do końca. Określone dyskusyjne czy wręcz sporne zagadnienia dotyczące działalności RIO mają różną naturę (dogmatyczną, doktrynalną, funkcjonalną). Ich rozpatrywanie nie może wszakże abstrahować od wytycznych konstytucyjnych dotyczących zarówno samych izb (ich funkcji ustrojowej), jak i jednostek samorządu terytorialnego, w tym określonych gwarancji ich samodzielności. Dopiero ich łączne rozpoznanie wyznacza ramy i zasady sprawowania nadzoru przez izby oraz wskazuje możliwe warianty rozwiązań w tym zakresie, które nie zawsze muszą się pokrywać z dotychczasową praktyką. Wydaje się, że perspektywa ponad ćwierćwiecza działalności polskich regionalnych izb obrachunkowych jest doskonałą okazją do prezentacji rozważań w tym przedmiocie.