Adamski Dariusz, Dialog konstytucyjny buntem podszyty: komentarz do postanowienia Bundesverfassungsgericht z 14.01.2014 r. w sprawie Gauweiler

W styczniu 2014 r. niemiecki Federalny Trybunał Konstytucyjny (niem. Bundesverfassungsgericht, dalej jako FTK) zadał Trybunałowi Sprawiedliwości (dalej jako TS) pierwsze w swojej historii pytanie prejudycjalne (sprawa programu OMT lub sprawa Gauweiler) . Pytanie to dotyczyło ogłoszonego przez Europejski Bank Centralny (dalej jako EBC lub Bank Centralny) we wrześniu 2012 r. programu warunkowego skupu – na rynku pochodnym, czyli nie bezpośrednio od emitenta – obligacji skarbowych państw strefy euro dotkniętych kryzysem finansowym (dalej jako program OMT). Z wielu względów postanowienie odsyłające można uznać za „bez wątpienia najważniejsze i historyczne odniesienie prejudycjalne kiedykolwiek uczynione przez sąd konstytucyjny” . Po pierwsze, zadając je, niemiecki FTK zajął zdecydowane stanowisko w sprawie prawnej oceny programu OMT. Po drugie, w jej wyniku doszedł do mało zawoalowanego wniosku, że program ten ma charakter ultra vires i narusza zasadę tożsamości konstytucyjnej Niemiec, czyli jest w sposób kwalifikowany sprzeczny z niemiecką Ustawą Zasadniczą (niem. Grundgesetz, dalej jako UZ). Po trzecie, konkluzję tę wywiódł z autonomicznej, dokonanej samodzielnie, interpretacji Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dalej jako TFUE) . Po czwarte wreszcie, posunął się nawet do określenia warunków, pod jakimi – w świetle dokonanej przez siebie interpretacji – jego zdaniem, można uznać program OMT za zgodny z prawem europejskim, a w konsekwencji – z UZ.