Maroń Grzegorz, Beletrystyczne i filmowe aluzje w argumentacji prokuratora w świetle orzecznictwa sądów Stanów Zjednoczonych

Streszczenie

W artykule omówiono przypadki sięgania przez amerykańskich prokuratorów w swojej argumentacji do literackich i filmowych porównań, przykładów, cytatów, metafor czy ilustracji. Analiza case law sądów stanowych i federalnych pokazuje, że posłużenie się przez oskarżyciela publicznego podczas procesu karnego beletrystycznym (filmowym) odwołaniem rzadko kwalifikuje się za błąd skutkujący koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku skazującego. Stanowisko sądów odwoławczych znamionuje pragmatyzm. Do uchylenia orzeczenia z powodu literackiej (filmowej) aluzji prokuratora nie wystarcza uznanie tej aluzji za niewłaściwą. Konieczne jest jednoczesne stwierdzenie, iż argumentacja oskarżyciela publicznego była szkodliwa dla oskarżonego, pozbawiając go prawa do rzetelnego procesu. Krytyczno-ocenne studium orzecznictwa sądów USA połączono z wyeksponowaniem utylitarnej wartości literackich (filmowych) odniesień dla prokuratorskiej retoryki oraz wyznaczeniem ram optymalnego czynienia użytku z tytułowej kategorii argumentów. Prokurator w posługiwaniu się beletrystycznymi i filmowymi odwołaniami musi uwzględniać wymogi konstytucji, ustaw, prawa precedensowego, prokuratorskiej deontologii oraz, last but not least, zdrowego rozsądku.