Dodatkowe roczne/kwartalne sprawozdanie finansowe i statystyczne zakładu ubezpieczeń wykonującego działalność w zakresie ubezpieczeń na życie
Noty objaśniające do załącznika nr 1
• Sprawozdanie powinno zostać przesłane do Komisji Nadzoru Finansowego w formie zwartej
(zszyte, w oprawie termicznej lub innej) oraz za pomocą systemu teleinformatycznego Komisji
Nadzoru Finansowego. Sprawozdanie zawiera formularze ponumerowane, zgodnie ze spisem
formularzy. Zakład ubezpieczeń jest zobowiązany wypełnić wszystkie formularze; jeżeli
poszczególne pozycje nie występują, należy wpisać wartość 0. Każda strona w stopce powinna
posiadać kolejny numer. W przypadku formularzy dotyczących grup ubezpieczeń lub klas
rachunkowych należy uwzględnić tylko grupy ubezpieczeń lub klasy rachunkowe, w których jest
prowadzona działalność ubezpieczeniowa lub działalność reasekuracyjna.
• Przez "okres bieżący" rozumie się okres od początku roku obrotowego do dnia, na który
sporządzane jest sprawozdanie finansowe.
• Przez "okres poprzedni" rozumie się analogiczny okres od początku poprzedniego roku
obrotowego do dnia, na który sporządzane jest sprawozdanie finansowe.
• Przez "okres sprawozdawczy" rozumie się kwartał roku obrotowego lub rok obrotowy.
• Przez "poprzedni okres sprawozdawczy" rozumie się analogiczny kwartał poprzedniego roku
obrotowego lub rok obrotowy.
• Grupa ubezpieczeń powinna być zgodna z załącznikiem do ustawy.
• Klasy rachunkowe stosuje się według zasad określonych w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia
Ministra Finansów z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości
zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji (Dz. U. poz. 562).
• Dane ilościowe (np. liczba akcji) należy wykazać z dokładnością do jednostki.
• Kwoty wykazane w formularzach wyraża się w złotych z dokładnością do groszy.
• Wykazane w formularzach zmniejszenia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych należy wykazać ze
znakiem "-", zwiększenia zaś wykazywać bez znaku.
• Przez "jednostki podporządkowane" należy rozumieć jednostki podporządkowane w rozumieniu
ustawy o rachunkowości.
W kwestiach nieuregulowanych odrębnie w rozporządzeniu przy sporządzaniu sprawozdania stosuje
się odpowiednio przepisy ustawy o rachunkowości oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia
12 kwietnia 2016 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości zakładów ubezpieczeń i zakładów
reasekuracji.
Formularz 1.2
Wartość w pozycji A.VI "Zysk (strata) netto" (kolumna B) powinna być równa zero, a wynik
finansowy netto roku poprzedniego należy wykazać w pozycji A.V "Zysk (strata) z lat ubiegłych".
Formularz 2
Formularz 2 stanowi rozwinięcie informacji zawartej formularzu 1.1. "Aktywa zakładu ubezpieczeń".
Przez określenie "lokaty", "aktywa netto ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko lokaty (inwestycyjne)
ponosi ubezpieczający", "nieruchomości", "lokaty w jednostkach podporządkowanych", "inne lokaty
finansowe", "udziały, akcje oraz inne papiery wartościowe o zmiennej kwocie dochodu oraz jednostki
uczestnictwa i certyfikaty inwestycyjne w funduszach inwestycyjnych", "dłużne papiery wartościowe
i inne papiery wartościowe o stałej kwocie dochodu", "lokaty terminowe w instytucjach
kredytowych", "pozostałe lokaty" rozumie się odpowiednie pozycje wyszczególnione w formularzu
1.1. "Aktywa zakładu ubezpieczeń".
W formularzu w kolumnie C "Razem" należy wykazać odpowiednie wartości lokat zawarte
w agregatach wykazanych w formularzu 1.1. "Aktywa zakładu ubezpieczeń", według stanu na koniec
okresu sprawozdawczego.
W kolumnie B "Krajowe" należy wykazać tylko odpowiednie wartości lokat krajowych, według stanu
na koniec okresu sprawozdawczego.
Formularz 4
Formularz sporządza się łącznie dla działalności bezpośredniej i reasekuracji czynnej zakładu
ubezpieczeń.
Formularz 6
Rachunki techniczne są sporządzane odrębnie dla działalności bezpośredniej (łącznie i w podziale na
grupy ubezpieczeń) oraz dla reasekuracji czynnej (łącznie i w podziale na klasy rachunkowe).
Formularz 7
W pozycji 1.3. "Należności umorzone, ale nieprzedawnione" należy wykazać wszystkie kwoty tych
należności, które nie są ujęte w bilansie, a co do których jednostka posiada prawo do ich dochodzenia.
W pozycji tej nie ujmuje się należności, z których jednostka dobrowolnie zrezygnowała (zwolnienie
dłużnika z długu), bowiem w momencie rezygnacji z długu jednostka nie posiada już prawa do jego
dochodzenia. Przez należności umorzone, ale nieprzedawnione, należy rozumieć te należności, co do
których jednostce przysługuje prawo do ich dochodzenia, lecz ze względów ekonomicznych sposób
ich dochodzenia jest nieopłacalny i decyduje się ona na ich częściowe lub całkowite umorzenie w
swoich księgach. Nie oznacza to jednak, że jednostka całkowicie rezygnuje z praw do ich
dochodzenia. W przypadku bowiem nieoczekiwanej poprawy sytuacji finansowej dłużnika jednostka
ma zamiar dochodzić swoich roszczeń.
Przez zobowiązania zabezpieczone na aktywach lub przychodach należy rozumieć wartość
zobowiązań, których zabezpieczenie stanowią aktywa zakładu ubezpieczeń (np. wartość udzielonej
gwarancji, poręczenia pod zastaw lokat). Wartość zabezpieczonych aktywów wykazuje się w pozycji
III.3. formularza.
Formularz 8
Formularz 8 stanowi rozwinięcie informacji o zmianach w pozycji A pasywów bilansu. Korekty
błędów dotyczących poprzednich okresów sprawozdawczych, a ujawnionych w bieżącym okresie
sprawozdawczym, ujmuje się w pozycji "Zysk (strata) z lat ubiegłych". Wartości poszczególnych
pozycji kapitału własnego występujących w kolumnie G formularza 8 powinny być równe ich
wartościom ujętym w pozycji A w kolumnie C pasywów bilansu.
Formularz 9
W formularzu 9 należy wymienić akcjonariuszy (udziałowców) posiadających powyżej 5% głosów na
WZA (WZU). Akcjonariusze (udziałowcy) posiadający 5% lub mniej niż 5% głosów na WZA (WZU)
powinni być ujęci zbiorczo jako:
- Pozostali akcjonariusze (udziałowcy) rezydenci (symbol PK) - dla osób prawnych i osób
fizycznych - rezydentów i/lub
- Pozostali akcjonariusze (udziałowcy) nierezydenci (symbol PZ) - dla osób prawnych i osób
fizycznych - nierezydentów.
W kolumnie D "Typ akcjonariusza (udziałowca)" należy użyć następujących symboli: SP - Skarb
Państwa, OPK - osoba prawna rezydent, OPKB - bank rezydent, OPKU - zakład ubezpieczeń
rezydent, OPKR - zakład reasekuracji rezydent, OFK - osoba fizyczna rezydent, OFKZ - osoba
fizyczna rezydent, członek zarządu zakładu ubezpieczeń, OFKR - osoba fizyczna rezydent, członek
zarządu zakładu reasekuracji, PK - pozostałe podmioty rezydenci, OPZ - osoba prawna nierezydent,
OPZB - bank nierezydent, OPZU - zakład ubezpieczeń nierezydent, OPZR zakład reasekuracji
nierezydent, OFZ - osoba fizyczna nierezydent, OFZZ - osoba fizyczna nierezydent, członek zarządu
zakładu ubezpieczeń, OFZR - osoba fizyczna nierezydent, członek zarządu zakładu reasekuracji, PZ -
pozostałe podmioty nierezydenci.
W kolumnie S "Procent głosów na WZA (WZU)" powinien być wykazany z dokładnością do dwóch
miejsc po przecinku.
Formularz 10
Formularz sporządza się oddzielnie dla każdego ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego.
Formularz powinien zawierać zestawienie wszystkich aktywów i zobowiązań poszczególnych
funduszy pogrupowanych według określonych kategorii aktywów i zobowiązań. W poszczególnych
pozycjach należy ująć łączne wartości wszystkich elementów tworzących daną kategorię.
W kolumnie A "Kategoria aktywów i zobowiązań" należy użyć następujących kategorii:
Nieruchomości, Lokaty w jednostkach podporządkowanych, Inne lokaty finansowe, Depozyty u
cedentów, Należności, Środki pieniężne, Zobowiązania.
W kolumnie B "Rodzaj aktywów i zobowiązań" należy wykazać następujące rodzaje aktywów
i zobowiązań:
- dla kategorii Lokaty w jednostkach podporządkowanych: Akcje i udziały w jednostkach
podporządkowanych, Pożyczki dla jednostek podporządkowanych, Dłużne papiery wartościowe
emitowane przez jednostki podporządkowane, Pozostałe lokaty;
- dla kategorii Inne lokaty finansowe: Akcje i udziały, Jednostki uczestnictwa i certyfikaty
inwestycyjne w funduszach inwestycyjnych, Instrumenty pochodne, Pozostałe papiery wartościowe o
zmiennej kwocie dochodu, Dłużne papiery wartościowe i inne papiery wartościowe o stałej kwocie
dochodu, Udziały we wspólnych przedsięwzięciach, Pożyczki zabezpieczone hipotecznie, Pozostałe
pożyczki, Lokaty terminowe w instytucjach kredytowych, Pozostałe lokaty;
- dla kategorii: Nieruchomości, Depozyty u cedentów, Należności, Środki pieniężne, Zobowiązania
kolumnę należy zostawić pustą.
W kolumnie C "Wyszczególnienie" należy wykazać:
- dla kategorii Lokaty w jednostkach podporządkowanych:
• dla rodzaju Akcje i udziały w jednostkach podporządkowanych: Akcje notowane na rynku
regulowanym, Pozostałe akcje i udziały,
• dla rodzaju Pożyczki dla jednostek podporządkowanych: Pożyczki hipoteczne, Pożyczki
pod zastaw praw wynikających z umowy ubezpieczenia na życie, Pozostałe pożyczki,
• dla rodzaju Dłużne papiery wartościowe emitowane przez jednostki podporządkowane:
Dłużne papiery wartościowe notowane na rynku regulowanym, Pozostałe dłużne papiery
wartościowe emitowane przez jednostki podporządkowane;
- dla kategorii Inne lokaty finansowe:
• dla rodzaju Akcje i udziały: Akcje notowane na rynku regulowanym, Pozostałe akcje i
udziały,
• dla rodzaju Jednostki uczestnictwa i certyfikaty inwestycyjne w funduszach
inwestycyjnych: w funduszach zamkniętych, w funduszach otwartych, w pozostałych
funduszach,
• dla rodzaju Instrumenty pochodne: Opcje, Kontrakty terminowe, Swapy walutowe, Swapy
procentowe, Pozostałe instrumenty pochodne,
• dla rodzaju Pozostałe papiery wartościowe o zmiennej kwocie dochodu: Notowane na
rynku regulowanym, Pozostałe,
• dla rodzaju Dłużne papiery wartościowe i inne papiery wartościowe o stałej kwocie
dochodu: Papiery wartościowe emitowane, poręczone lub gwarantowane przez Skarb
Państwa lub organizacje międzynarodowe, których członkiem jest Rzeczpospolita Polska -
obligacje, Papiery wartościowe emitowane, poręczone lub gwarantowane przez Skarb
Państwa lub organizacje międzynarodowe, których członkiem jest Rzeczpospolita Polska -
bony skarbowe, Papiery wartościowe emitowane, poręczone lub gwarantowane przez
Skarb Państwa lub organizacje międzynarodowe, których członkiem jest Rzeczpospolita
Polska - inne, Obligacje emitowane lub poręczone przez jednostki samorządu
terytorialnego lub związki jednostek samorządu terytorialnego, Inne dłużne papiery
wartościowe o stałej stopie dochodu - notowane na rynku regulowanym, Inne dłużne
papiery wartościowe o stałej stopie dochodu - pozostałe,
• dla rodzaju Pozostałe pożyczki: Zabezpieczone gwarancjami instytucji finansowej,
Pożyczki pod zastaw praw wynikających z umów ubezpieczenia na życie, Inne pożyczki;
- dla kategorii Należności: Należności z tytułu transakcji zawartych na rynku finansowym, Pozostałe
należności;
- dla kategorii Środki pieniężne: Środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym, Pozostałe;
- dla kategorii Zobowiązania: Zobowiązania z tytułu transakcji zawartych na rynku finansowym,
Pozostałe zobowiązania;
- dla kategorii Nieruchomości, kategorii Lokaty w jednostkach podporządkowanych w zakresie
rodzaju Pozostałe lokaty, kategorii Inne lokaty finansowe w zakresie rodzaju Udziały we wspólnych
przedsięwzięciach, Pożyczki zabezpieczone hipotecznie, Lokaty terminowe w instytucjach
kredytowych, Pozostałe lokaty oraz dla kategorii Depozyty u cedentów - kolumnę C należy zostawić
pustą.
W kolumnie D "Obszar lokowania" wykazane pozycje aktywów i zobowiązań określa się jako:
krajowe, zagraniczne - państwa członkowskie UE, zagraniczne - państwa spoza UE, przy czym:
- w odniesieniu do pożyczek przez powyższe rozumie się pożyczki udzielone podmiotom krajowym,
pożyczki udzielone podmiotom zagranicznym z państw członkowskich UE, pożyczki udzielone
podmiotom zagranicznym z państw spoza UE;
- w odniesieniu do dłużnych papierów wartościowych emitowanych przez jednostki
podporządkowane, akcji i udziałów, opcji, pozostałych papierów wartościowych o zmiennej kwocie
dochodu notowanych na rynku regulowanym, obligacji emitowanych lub poręczonych przez jednostki
samorządu terytorialnego lub związki jednostek samorządu terytorialnego, przez powyższe rozumie
się papiery wartościowe emitowane przez podmioty krajowe, emitowane przez podmioty zagraniczne
z państw członkowskich UE, emitowane przez podmioty zagraniczne z państw spoza UE;
- w odniesieniu do jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych w funduszach
inwestycyjnych przez powyższe rozumie się nabycie jednostek uczestnictwa i certyfikatów
inwestycyjnych w: krajowych funduszach inwestycyjnych, zagranicznych funduszach inwestycyjnych
z państw członkowskich UE, zagranicznych funduszach inwestycyjnych z państw spoza UE;
- w odniesieniu do kontraktów terminowych, swapów walutowych, swapów procentowych, przez
powyższe rozumie się transakcje zawierane z: podmiotami krajowymi, podmiotami zagranicznymi z
państw członkowskich UE, podmiotami zagranicznymi z państw spoza UE.
Formularz 11
Przez skargę należy rozumieć każde wystąpienie klienta, w tym także reklamację, skierowane do
zakładu ubezpieczeń, odnoszące się do zastrzeżeń dotyczących usług świadczonych przez tę instytucję
lub wykonywanej przez nią działalności.
Przez reklamację należy rozumieć reklamację w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 5 sierpnia
2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym
(Dz. U. poz. 1348, z późn. zm.).
Klient - każdy podmiot składający lub zamierzający złożyć skargę, klient indywidualny, jak i
instytucjonalny; zarówno ten, który korzysta lub korzystał z usług zakładu ubezpieczeń, jak i ten,
który wnioskował o świadczenie takich usług lub był odbiorcą oferty marketingowej tej instytucji.
Kryterium głównym formularza jest kolumna A "Nazwa produktu ubezpieczeniowego".
W przypadku gdy produkt ubezpieczeniowy obejmuje kilka grup ubezpieczeń, w kolumnie B należy
wykazać wszystkie grupy ubezpieczeń, które produkt obejmuje.
Informacje w kolumnie C należy podać w podziale na skargi niebędące reklamacjami i reklamacje
(słownik zamknięty), zgodnie z definicjami zawartymi w nocie objaśniającej.
Informacje w kolumnie F "Przedmiot skargi", należy podać w podziale na poszczególne rodzaje
przedmiotu skargi skierowanej do zakładu ubezpieczeń. Pole słownikowe (słownik zamknięty):
1) wysokość przyznanego odszkodowania lub świadczenia;
2) wartość wykupu polisy w przypadku wcześniejszego rozwiązania umowy;
3) odmowa merytorycznego rozpatrzenia wnoszonego roszczenia o odszkodowanie lub świadczenie;
4) opieszałość, nieterminowa likwidacja szkody lub nieterminowa wypłata świadczenia;
5) odmowa wypłaty całości odszkodowania (świadczenia);
6) odmowa wypłaty części odszkodowania (świadczenia);
7) działalność agenta ubezpieczeniowego;
8) niezrozumiałe lub niezgodne z prawem zapisy ogólnych warunków ubezpieczenia;
9) brak należytej informacji w zakresie charakterystyki produktu;
10) odmowa udostępnienia akt;
11) odmowa przyjęcia do ubezpieczenia;
12) wysokość składki;
13) modyfikacja wzorca umownego;
14) brak wyraźnej przyczyny skargi;
15) inne.
W kolumnach od D do I, w przypadku złożenia skargi w jednej sprawie klienta bezpośrednio do
zakładu ubezpieczeń lub za pośrednictwem jednej lub kilku instytucji, sprawę należy wykazać tylko
raz:
- w kolumnie D, gdy jako pierwszy wniesie ją do zakładu ubezpieczeń klient;
- w kolumnie E, gdy skarga trafia do zakładu ubezpieczeń po raz pierwszy za pośrednictwem innej
instytucji.
Formularz 12
W wierszu I.4. "Inny bezpośredni sposób" uwzględnia się umowy ubezpieczenia zawarte bez
pośrednictwa podmiotów trzecich pomiędzy ubezpieczycielem a ubezpieczającym, czyli umowy
zawierane bezpośrednio przez zakład ubezpieczeń (m.in. umowy grupowego ubezpieczenia
bancassurance oraz umowy reasekuracji czynnej). Szczegółowa kwalifikacja sprzedaży bezpośredniej
należy do zakładu ubezpieczeń i wynika z konkretnych stanów faktycznych, w których zawarta została
umowa.
W wierszu II "Agenci ubezpieczeniowi" uwzględnia się agentów ubezpieczeniowych w rozumieniu
art. 7 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym
(Dz. U. z 2014 r. poz. 1450, z późn. zm.), w związku z działalnością których zakład ubezpieczeń
wykazał przypis składki brutto w okresie sprawozdawczym.
W wierszu III. "Brokerzy ubezpieczeniowi i reasekuracyjni" uwzględnia się brokerów
ubezpieczeniowych w rozumieniu art. 20 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie
ubezpieczeniowym, brokerów reasekuracyjnych prowadzących działalność brokerską w rozumieniu
art. 2 ust. 3 ww. ustawy, w związku z działalnością których zakład ubezpieczeń wykazał przypis
składki brutto w okresie sprawozdawczym.
W wierszu IV. "Inne kanały dystrybucji" ujmuje się sprzedaż dokonywaną w sposób inny niż
w wierszach powyżej, w szczególności przez podmioty, które są określone w art. 3 ust. 2 ustawy z
dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym.
Kwota wykazana w wierszu V. "Razem" kolumna B powinna być równa kwocie składki przypisanej
brutto za okres sprawozdawczy wyszczególnionej w formularzu 4 w pozycji I.1.
Formularz 13
Formularz 13 stanowi rozwinięcie informacji o rezerwach techniczno-ubezpieczeniowych. Formularz
sporządza się dla działalności bezpośredniej w podziale na grupy ubezpieczeń oraz reasekuracji
czynnej łącznie, z uwzględnieniem terminów wymagalności zobowiązań z tytułu zawartych umów
ubezpieczenia i umów reasekuracji.
Dla celów formularza umowy ubezpieczenia zawarte na czas nieokreślony należy traktować jako
umowy zawarte na okres powyżej 20 lat.
Termin wymagalności rezerw techniczno-ubezpieczeniowych należy określić na podstawie warunków
zawartych umów ubezpieczenia, umów reasekuracji, przepisów prawa dotyczących tworzenia rezerw
techniczno-ubezpieczeniowych, obowiązującego w zakładzie ubezpieczeń regulaminu tworzenia i
rozwiązywania rezerw techniczno-ubezpieczeniowych oraz posiadanych przez zakład danych
statystycznych z lat poprzednich.
W pozycjach dla grup ubezpieczeń (lub reasekuracji czynnej), w których nie jest prowadzona
działalność, należy wykazać wartość zero.
Wartość wykazana w kolumnie H w wierszu "Razem" dla rezerw techniczno-ubezpieczeniowych
brutto powinna być zgodna z wartością wykazaną w pozycji C "Rezerwy techniczno-
ubezpieczeniowe" formularza 1.2. "Pasywa zakładu ubezpieczeń".
Wartość wykazana w kolumnie H w wierszu "Razem" dla rezerw techniczno-ubezpieczeniowych na
udziale własnym powinna być zgodna z wartością rezerw techniczno-ubezpieczeniowych na udziale
zakładu ubezpieczeń, która odpowiada różnicy wartości wykazanych w pozycjach C "Rezerwy
techniczno-ubezpieczeniowe" oraz D "Udział reasekuratorów w rezerwach techniczno-
ubezpieczeniowych (wielkość ujemna)" formularza 1.2. "Pasywa zakładu ubezpieczeń".
Wartość wykazana w kolumnie H w wierszu "Razem" dla rezerwy ubezpieczeń na życie powinna być
zgodna z wartością w pozycji C.II. "Rezerwa ubezpieczeń na życie" formularza 1.2. "Pasywa zakładu
ubezpieczeń".
Wartość wykazana w kolumnie H w wierszu "Razem" dla rezerwy ubezpieczeń na życie na udziale
własnym powinna być zgodna z wartością rezerwy ubezpieczeń na życie na udziale zakładu
ubezpieczeń, która odpowiada różnicy wartości rezerwy ubezpieczeń na życie wykazanej w pozycjach
C.II. "Rezerwa ubezpieczeń na życie" oraz D.II "Udział reasekuratorów w rezerwie ubezpieczeń na
życie" formularza 1.2. "Pasywa zakładu ubezpieczeń".