Chałubińska-Jentkiewicz Katarzyna, Audiowizualne usługi medialne. Reglamentacja w warunkach konwersji cyfrowej

Zagadnienie regulacji audiowizualnych usług medialnych w warunkach cyfrowych należy rozpatrywać z perspektywy dopuszczalnej w tym obszarze ingerencji państwa. Wśród norm rządzących tym obszarem – podobnie jak w innych dziedzinach gospodarki – wymienia się najczęściej zasadę państwa prawnego, zasadę legalizmu czy zasadę gospodarki rynkowej. Z drugiej strony zasadniczym wyzwaniem w sferze przemysłu medialnego jest wolność słowa, jako jedno z podstawowych praw człowieka, przysługujących każdej jednostce ludzkiej zgodnie z prawem natury. Potwierdzenie tej wolności zawierają normy konstytucyjne, które ustalają także jej ograniczenia. Nie można mówić o wolności w dziedzinie audiowizualnych usług medialnych nie odwołując się do tej generalnej zasady.

Zasada wolności środków masowego komunikowania stanowi podstawę funkcjonowania wszystkich uczestników rynku medialnego i decyduje o roli mediów audiowizualnych w społeczeństwie. System medialny (także system prawny) jest odzwierciedleniem poziomu rozwoju społeczeństwa.

Media audiowizualne, ze względu na rozwój sieci internetowej i tym samym nowy zasięg oddziaływania, od dawna wpływają bezpośrednio na światopogląd jednostki i całego społeczeństwa. Jednak zakres oddziaływania współczesnych mediów pogłębiany jest przez proces cyfryzacji i personalizacji przekazu. Poszerza się zakres oddziaływania, ale także zmieniają się zagrożenia. Proces ten odnosi się bezpośrednio do wartości utożsamianych z pojęciem państwa narodowego . Dotyczy bezpieczeństwa kulturowego, zwłaszcza tożsamości narodowej. Według A. Giddensa „państwo narodowe jest wytyczonym granicami naczyniem władzy, dominującym naczyniem władzy w epoce nowoczesności” . Ochrona takich wartości staje się kluczowym wyzwaniem dla władz publicznych, także – a może szczególnie – w krajach Unii Europejskiej.

Zadaniem radiofonii i telewizji jest dostarczanie informacji, udostępnianie dóbr kultury i sztuki, ułatwianie korzystania z oświaty i dorobku nauki, upowszechnianie edukacji obywatelskiej, dostarczanie rozrywki, popieranie krajowej twórczości audiowizualnej. Dotyczy to wszelkich audiowizualnych usług medialnych, niezależnie od tego, za pomocą jakich środków technicznych są one świadczone. Zadania te stanowią wytyczne ochrony interesu publicznego w sektorze audiowizualnym. Współczesne media tworzą przestrzeń kreacji nowego strategicznego podejścia do tradycyjnych wartości chronionych konstytucyjnie. Problem ten należy rozpatrywać zwłaszcza w odniesieniu do zagadnień związanych z takimi celami, jak ochrona dzieci i młodzieży, ochrona godności ludzkiej w cyberprzestrzeni, a także zwalczanie treści szkodliwych i nielegalnych.

Według M. Castellsa, który prowadził badania na temat zmiany społecznej w warunkach globalizacji, „siłą ruchów opartych na tożsamości jest ich autonomia wglądem instytucji państwa, logiki kapitału i pokus technologii” . Autor ten zaznacza, że tożsamość ta jest zjawiskiem zewnętrznym wobec organizacyjnych zasad społeczeństwa sieci oraz że przeciwstawia ona swoje istnienie i przesłanie kultowi technologii, władzy przepływów i logice rynków. M. Castells podkreśla, iż społeczeństwa są obecnie konstytuowane przez interakcję między „siecią” a „ja”, między społeczeństwem sieci a siłą tożsamości. Przeobrażenia te przyczyniają się do kreowania nowej polityki kulturowej, która rodzi się w miejscu powstawania „polityki informacjonizmu”. Przestrzenią tą są media, gdzie istotne znaczenie mają wartości i problemy, wynikające z życiowego doświadczenia ludzi wieku informacji .

Internet jako środek techniczny przekazu, przyczynia się do szerzenia treści telewizyjnych i radiowych w skali światowej. Takie zjawisko powoduje, że pojawiają się pytania o konieczny poziom regulacji, jej zakres oraz rolę władzy publicznej, która stoi przed trudnym wyzwaniem zachowania równowagi między koniecznością wspierania konkurencji na rynku wewnętrznym, wolnością gospodarczą jako podstawową zasadą obowiązującą państwa członkowskie Unii Europejskiej a ochroną bezpieczeństwa kulturowego własnego państwa. Tymczasem globalizacja usług audiowizualnych przyczynia się do powstania wielu nowych wyzwań i zagrożeń, m.in. zjawiska jurisdiction shopping, czyli przenoszenia działalności do kraju, w którym przepisy prawne są bardziej liberalne. Praktyka ta służy także uniknięciu jurysdykcji własnych organów krajowych. W konsekwencji i to zagadnienie należy rozpatrywać w wymiarze aksjologicznym.

W celu zapewnienia ochrony bezpieczeństwa kulturowego konieczne jest stosowanie do wszystkich audiowizualnych usług medialnych, zarówno rozpowszechniania telewizyjnego (tzn. linearnych audiowizualnych usług medialnych), jak i usług nowego rodzaju: audiowizualnych usług medialnych na żądanie (tzn. nielinearnych audiowizualnych usług medialnych), jednakowych krajowych ograniczeń gwarantujących ochronę wartości fundamentalnych. Tymczasem wobec nowych uwarunkowań i możliwości technicznych system prawny mediów zaprojektowany zaledwie dwadzieścia lat temu, konstytuujący w tym czasie liberalizm na rynku mediów audiowizualnych, wydaje się w warunkach cyfryzacji – przynajmniej na niektórych obszarach – anachroniczny.

Współczesne państwo nie może pozostać obojętne wobec wielu aspektów tej nowej działalności medialnej, jest odpowiedzialne bowiem za wszystkie elementy życia gospodarczego i społecznego na każdym etapie swojego rozwoju. Pojawiają się zatem pytania o zakres tej odpowiedzialności oraz możliwość jej egzekwowania w nowych warunkach technologicznych. W celu realizacji swoich zadań władza publiczna posługuje się określonymi instrumentami prawa. Rola władzy publicznej w okresie przeobrażeń społecznych, jakie mają miejsce w konsekwencji zachodzących procesów, wiąże się przede wszystkim z regulacją i funkcjami porządkowo-reglamentacyjnymi administracji publicznej. To zagadnienie stanowi główny przedmiot niniejszej pracy.

W konsekwencji zasygnalizowanych tu procesów kluczowe znaczenie w tej przestrzeni regulacyjnej ma ocena obowiązującego systemu prawa oraz ustalenie kierunków projektowania nowych rozwiązań prawnych. Reglamentacja mediów audiowizualnych uzasadniana jest ochroną praw podstawowych oraz celami interesu publicznego, tak zresztą jak wszystkie w zasadzie obszary regulacji prawa administracyjnego, także gospodarczego. Należy jednak w tym zakresie zwrócić uwagę na dualizm norm odnoszących się bezpośrednio do usług audiowizualnych.

Z jednej strony są to normy dotyczące ograniczeń związanych z zawartością przekazu, z jego treścią, a regulacje te wiążą się ściśle ze wszystkimi zagadnieniami związanymi z poszanowaniem: praw podstawowych (w tym praw związanych z godnością człowieka, wolnością słowa itd.), moralności publicznej (szczególnie w odniesieniu do młodzieży), tradycji i tożsamości narodowej czy porządku publicznego oraz wszystkich tych wartości, które w kontekście międzynarodowym i europejskim (minimum ochrony określa m.in. dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych) wymagają wprowadzenia ograniczeń.

Z drugiej strony normy te odnoszą się do sfery związanej z dostępem różnych podmiotów do świadczenia usług audiowizualnych. Techniczne aspekty działalności audiowizualnej oraz argumenty na rzecz wydajności spectrum radiowego, a także potrzeby zarządzania krajowymi zasobami częstotliwości odgrywają równie ważną rolę w przestrzeni regulacyjnej mediów jak regulacje prawne związane z ograniczeniami dotyczącymi oferty programowej.

Dodatkowym – trzecim istotnym wyznacznikiem regulacji mediów audiowizualnych jest ich charakter gospodarczy. Kluczowe znaczenie dla regulacji mediów mają zasady regulacyjne rynku wspólnego, do których zaliczamy konkurencję rynkową, przejrzystość procedur i warunków podejmowania decyzji w przedmiocie dostępu do infrastruktury, sprawiedliwość i neutralność technologiczną w postępowaniu organów regulacyjnych i reglamentacyjnych, innowacyjność w regulacji sieci i jej proporcjonalność, a także prawidłowy nadzór. Należy przy tym zauważyć, że reglamentacja może być bodźcem dla przyszłych inwestycji i rozwoju, gwarancją i wsparciem rozwoju przemysłu medialnego, ale w żadnej sytuacji nie powinna być środkiem do wykorzystania ograniczeń w celach cenzury i tworzenia monopolu.

W tym zakresie audiowizualne usługi medialne stanowią przedmiot regulacji na poziomie Unii Europejskiej. Prawo europejskie odnosi się do zagadnień ochrony wspólnego rynku i w tym kontekście rynek usług audiowizualnych podlega ochronie na poziomie unijnym. W tej sferze podstawowe cele reglamentacji obejmują zagadnienia otwartości widma radiowego, zapewnienie neutralności technologicznej, a także ochronę konkurencji .

Powyższy – zaledwie wstępny – opis problematyki, której dotyczy niniejsza praca, musi być tu uzupełniony wskazaniem podstawowych zagadnień prawnych, wokół których toczyć się będzie wywód.

Ponieważ wątpliwości dotyczące regulacji i reglamentacji audiowizualnych usług medialnych sprowadzają się do poziomu pytań o krajową i europejską politykę audiowizualną, należy przyjąć jako ramy tej pracy zasady strategii regulacyjnej państwa w dziedzinie audiowizualnej. W 1991 r. Unia Europejska wyodrębniła trzy sfery działalności audiowizualnej, tj. hardware, czyli systemy przekazu, które będą głównym, choć nie jedynym tematem rozważań w tej pracy; software, czyli sprawy produkcji zawartości oraz zagadnienia związane z harmonizacją wspólnego rynku . W tym ostatnim obszarze regulacji (harmonizacja) mieszczą się przepisy zmierzające do zachowania równowagi wpływów, a elementem takich dążeń w polskich przepisach jest np. procedura definiowania rynku i konsultacji, wprowadzona w systemie regulacji rynku telekomunikacyjnego, w której jedną z kluczowych ról odgrywa Prezes Urzędu Konkurencji i Konsumentów.

Ważnym czynnikiem wpływającym na zakres regulacji i charakter reglamentacji jest dookreślenie ich przedmiotu. Zakres i charakter (siła) wprowadzanych instrumentów reglamentacyjnych powinny być ustalane według zasady stopniowalności. Zgodnie z założeniami strategii Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji stopniowalność regulacji zależy od zasięgu usług (dotarcie do odbiorcy), dostępu (do powszechnego odbioru, płatny, płatny dodatkowo, kodowany), stopnia spodziewanego wpływu na kształtowanie opinii publicznej oraz korzystania z dobra rzadkiego, jakim jest widmo radiowe, dla rozpowszechniania programu lub innej usługi. Wyrażam pogląd, że na poziomie konstytucyjnym ta „stopniowalność reglamentacji” winna odpowiadać wytycznym wynikającym z zasady proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji RP) w związku z zasadą wolności gospodarczej (art. 20 Konstytucji RP).

W kontekście obecnie obowiązującego systemu reglamentacji polskich mediów audiowizualnych szczególnej analizie poddaję w niniejszej monografii kwestię głównego przedmiotu reglamentacji, czyli widma radiowego, które stanowi dobro publiczne o szczególnym znaczeniu dla państwa. W związku z gospodarczym znaczeniem widma radiowego reglamentacja rynku mediów audiowizualnych powinna być oceniana przez pryzmat ekonomicznej analizy prawa. W nawiązaniu do ekonomicznej analizy prawa powstaje istotne pytanie o granice podporządkowywania zawartości przekazu regulacjom dotyczącym infrastruktury, w ramach których dominujące znaczenie ma kwestia organizacji tego rynku, jako że ma on charakter regulowany, a zwłaszcza dostępu do rynku. W takiej sytuacji podejście ekonomiczne wskazuje, że reglamentacja ma sens wyłącznie wtedy, kiedy w grę wchodzą zasoby ograniczone (dobro rzadkie), których alokacji musi dokonać władza publiczna. Warto od razu zauważyć, że w nowych warunkach technologicznych zasadniczo dotyczy to jedynie uprawnień do dobra rzadkiego (tj. dostępu do tego dobra), a nie ustaleń co do sposobu korzystania z niego, czyli co do treści przekazu (zawartości programowej).

Zarazem zadanie publiczne stanowi także realizacja celów interesu publicznego w sferze treści programowych. Według doktryny zadanie administracji określa się jako „normatywny obowiązek działania nakierowanego na realizację jakiejś wartości” . Cele tej aktywności wymagają zatem z jednej strony wyodrębnienia w sferze regulacyjnej obszaru związanego z powierzaniem tego rodzaju zadań publicznych w mediach (misja publiczna, służba publiczna) podmiotom sektora prywatnego, z drugiej zaś – określenia mechanizmów ochrony interesu publicznego w różnych jego aspektach, o czym wspomniano już wcześniej.

Na tle powyższych uwag wydaje się, że w obszarze działania mediów audiowizualnych niezbędny jest, w pierwszej kolejności, dobór adekwatnych do potrzeb współczesnego rynku usług audiowizualnych instrumentów prawa administracyjnego, za pomocą których władza publiczna mogłaby realizować swoje cele. Cyfryzacja, która przeobraziła system funkcjonowania mediów, stanowi oczywiste uzasadnienie dla takiego podejścia. Nie oznacza to jednak, że będą tu miały zastosowanie wyłącznie „nowoczesne”, dotąd nieznane sposoby reglamentacji. Konieczna jest natomiast analiza różnych zastanych instytucji prawa administracyjnego, w szczególności instytucji koncesji (tu koncesji radiowo-telewizyjnej) oraz zezwolenia administracyjnego, rozwiązań sprawdzonych w praktyce prawa publicznego, pod kątem ich przydatności w nowych warunkach technologicznych. Szczególnym wyzwaniem z tego punktu widzenia jest przede wszystkim zagadnienie stosowania tego rodzaju instrumentów do rozpowszechniania linearnego w internecie. Potrzeba nowej regulacji wynika z nowych wymogów dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych.

Ta rekomendacja wymaga uprzedniego przeglądu istniejących instrumentów prawnych reglamentacji rynku i ich aktualizacji, także w zakresie pojęciowym. Kryterium oceny odnosi się m.in. do istoty i charakteru publicznych praw podmiotowych nabywanych w związku z podjęciem działalności określonego rodzaju. Analiza takich pojęć, jak rejestr, zezwolenie i koncesja, uporządkowanie definicyjne ich znaczeń oraz klasyfikacja wydają się niezbędne do ustalenia, który z wymienionych środków jest właściwy do zastosowania w przypadku reglamentacji dostępu do widma radiowego, a który jest odpowiednim instrumentem ochrony interesu publicznego w mediach w kontekście programowym. Z kolei w poszukiwaniu instrumentów, za pomocą których możliwa byłaby realizacja zadań publicznych w dziedzinie mediów audiowizualnych (zawartość programowa), analizie należy poddać te środki prawa publicznego, które byłyby adekwatne do wartości celu publicznego, których realizacji miałyby służyć, z uwzględnieniem koniecznego nadzoru władz publicznych.

Należy tu od razu nadmienić, że jednym z podstawowych elementów tego systemu, obowiązującym w Polsce do dziś przez cały okres rozwoju mediów audiowizualnych, jest koncesjonowanie nadawców. Wszyscy nadawcy prywatni, jako podmioty działające na rzecz społeczeństwa, realizujący zadania poprzez rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych, działają na podstawie uzyskanej koncesji. Jak jednak wspomniano, dotychczasowy zakres koncesjonowania działalności audiowizualnej wymaga oceny pod względem aktualności, adekwatnie do przemian technologicznych.

Koncesja w klasycznym rozumieniu tego pojęcia ma charakter swoistego przywileju, polegającego na rozszerzeniu naturalnych uprawnień podmiotu prywatnego. Przywilej ten nierozłącznie powiązany jest z obowiązkiem w zakresie realizacji przez podmiot prywatny zadań przynależnych przedmiotowo wyłącznie państwu. W niniejszej pracy stawiam tezę, że koncesja stanowi nadal właściwy instrument przy reglamentacji dobra rzadkiego, jakim jest widmo radiowe. Konsekwencją jej uzyskania jest nabycie przez koncesjonariusza nowych publicznych praw podmiotowych.

Możliwe jest też zastosowanie tego instrumentu, pod postacią umowy koncesyjnej, do obszaru zawartości programowej przekazu, wszędzie tam, gdzie chodzi o powierzenie nadawcom prywatnym realizacji zadań publicznych, które ustawa przypisuje państwu, tu – zadań ze sfery zawartości przekazu (zawartości programowej). Można wtedy mówić o „koncesji służby publicznej”, która różni się od koncesji dotyczącej korzystania z dobra rzadkiego. W przypadku koncesji służby publicznej państwo powierza realizację swoich zadań innym podmiotom, a te biorą w ten sposób udział w realizacji zadań publicznych.

Odrębnej analizy wymaga też zagadnienie przydatności systemu zezwoleń, również poprzez nawiązanie do tradycji definicyjnej tego instrumentu. Zezwolenie uchyla nałożony ustawą warunkowy zakaz prowadzenia określonej działalności, niejako – w związku ze spełnieniem przez zainteresowanego wymagań określonych prawem – „uwalnia” uprawnienie, które co prawda z mocy ustawy podmiotowi przysługuje, ale którego uruchomienie zostało ograniczone względami interesu publicznego. W procesie tym dochodzi zatem do uzewnętrznienia i realizacji przynależnych zainteresowanemu publicznych praw podmiotowych. Stawiam tezę, że charakter zezwolenia pozwala uznać tego typu instrument działania władzy publicznej za nowoczesny i adekwatny do przeobrażeń na rynku mediów audiowizualnych, zwłaszcza w kontekście wspomnianej „zasady stopniowalności”.

W dobie liberalizacji rynku audiowizualnego i rozszerzenia się zakresu usług audiowizualnych niezwykle istotna staje się także kwestia oceny funkcjonującego systemu rejestracyjnego. Rejestracja także stwarza możliwość kontroli, czy spełnione zostały wymagania związane z udziałem w rynku, które prawo stawia zainteresowanym podmiotom. Ta forma reglamentacji może dotyczyć przede wszystkim dostępu do świadczenia usług telekomunikacyjnych, związanych z dostarczaniem infrastruktury. Chodzi więc o sytuację prawną niekiedy określaną jako wynikające wprost z ustawy „zezwolenie generalne” na podjęcie działalności określonego rodzaju; spełnienie zobiektywizowanych wymagań, o których mowa w ustawie, podlega kontroli organu rejestrowego, a pozytywny rezultat owej kontroli znajduje wyraz w dokonaniu stosownego wpisu do rejestru.

Wyrażam pogląd, że powyższe rozróżnienie sytuacji prawnej ubiegających się podmiotów pozwoli na adekwatne dostosowanie środka prawnego do przedmiotu reglamentacji. Widmo radiowe pozostaje w dyspozycji państwa, a korzystanie z niego jest przywilejem. Natomiast działanie w zakresie prawa rozpowszechniania informacji wynika z zasady konstytucyjnej wolności słowa, która może być ograniczona względami interesu publicznego (zezwolenie). Z kolei wpis do rejestru należy uznać za środek prawny odpowiadający potrzebom regulacyjnym, dotyczącym przede wszystkim ochrony konkurencji rynkowej. Jako instrument prawny, charakteryzujący się najmniejszym stopniem ingerencji państwa w działania rynku i sytuację prawną podmiotu, wpis do rejestru jest ważnym środkiem regulacyjnym w obszarze harmonizacji.

Systematyka tych środków i analiza ich zastosowania w sferze mediów audiowizualnych pozwoli na wybór najwłaściwszego instrumentu, zarówno ze względu na potrzeby i oczekiwania społeczne, jak i na możliwości działania państwa w granicach wyznaczanych prawami fundamentalnymi oraz potrzebami rozwoju samych mediów, jako ważnej gałęzi przemysłu. Analiza porównawcza europejskich systemów reglamentacji rynku mediów elektronicznych pozwoli na określenie tła dzisiejszych działań władzy publicznej w Polsce, w tym działań ustawodawczych, a także na ustalenie właściwych poziomów decyzyjnych oraz umożliwi udzielenie rekomendacji co do doboru właściwych środków reglamentacji administracyjnej.

Należy dodać, że o samej kwalifikacji usług audiowizualnych, niezbędnej do badania rozwiązań systemowych, nie sposób mówić bez odniesienia się do zasad wspólnego rynku, które nadają kierunki rozwojowe rynkowi narodowemu. W ramach tej analizy potrzebna jest ocena instrumentów, za pomocą których Unia Europejska realizuje własną politykę audiowizualną z uwzględnieniem celów, które nadają kształt krajowej polityce audiowizualnej. Celem niniejszej pracy jest ustalenie kierunków rozwoju regulacji oraz ocena rozwiązań administracyjnoprawnych, związanych z ochroną interesu publicznego w dziedzinie mediów audiowizualnych. W rozważaniach przyjęto metodę prezentacji problemów związanych z działalnością mediów audiowizualnych, ujętych w kontekście przemian technologicznych z perspektywy wolności konstytucyjnych i mechanizmów prawa administracyjnego. W tym też obszarze poddaję analizie wybrane orzecznictwo. Jednym z aspektów oceny jest ustalenie właściwych instrumentów prawa administracyjnego poprzez negację lub aprobatę rozwiązań obecnie stosowanych, w nawiązaniu do klasycznej teorii prawa administracyjnego i rozwiązań obcych.

Klasyczne definicje takich pojęć, jak m.in. dobro publiczne, majątek publiczny, koncesja i zezwolenie, pozwalają oprzeć analizę środków prawnych reglamentacji stosowanych współcześnie na mocnym fundamencie teoretycznym. Umożliwia to przypisanie do określonych obszarów reglamentacji adekwatnych instrumentów administracyjno-prawnych, których dzisiejsze trudności w definiowaniu wynikają z chaosu interpretacyjnego i niedawnych uwarunkowań historycznych.

Przyjęta w pracy klasyfikacja tematyczna wymaga wydzielenia trzech części, w ramach których następuje podział na rozdziały. Pierwsza część związana jest z zagadnieniami dotyczącymi przedmiotu regulacji, czyli samych mediów audiowizualnych, ich funkcji społecznych, zakresu oddziaływania i miejsca w realizacji polityki kulturalnej w skali Unii i Polski. W części tej dokonuję przeglądu systemów medialnych, które obowiązują w Europie. Analiza ta pozwala nie tylko na ustalenie tendencji europejskich w kwestii stosowania reglamentacji mediów audiowizualnych, ale także na określenie europejskiej pozycji systemu polskiego w nawiązaniu do warunków, w jakich system ten powstawał. W tym obszarze rozważań kluczowe znaczenie mają zagadnienia polityki audiowizualnej oraz kwestie udziału organów administracji publicznej w jej realizacji. Rozważania na temat konstrukcji współczesnego systemu reglamentacyjnego w Polsce przeprowadzam, opierając się na ekonomicznej analizie prawa. Takie podejście pozwala również na dookreślenie reguł dla głównego przedmiotu reglamentacji, jakim jest widmo radiowe.

Druga część pracy odnosi się do instrumentów reglamentacji w obowiązującym polskim systemie prawa, ze szczególnym uwzględnieniem zezwolenia, koncesji, w tym procedury koncesyjnej, tj. przetargu oraz ogłoszenia w procedurze reglamentacji, a także rejestru jako obecnie obowiązujących form reglamentacji.

Trzecia część pracy, a zarazem trzeci obszar tematyczny, odnosi się do zagadnień nowych, związanych z procesami cyfryzacji w dziedzinie mediów audiowizualnych. W tym zakresie szczególnej uwagi wymaga problematyka wdrożenia naziemnej telewizji cyfrowej, status programów nadawcy publicznego w systemie koncesjonowania, nowe regulacje dotyczące koncesji i rejestru, związane z implementacją dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych, delokalizacji, czyli procesu unikania jurysdykcji krajowej. W tej części pracy poruszam problem realizacji zadań publicznych w dziedzinie mediów audiowizualnych, z uwzględnieniem tendencji rozwojowych związanych z powierzaniem realizacji tych zadań sektorowi prywatnemu. Ocenie stosowanych instrumentów prawa administracyjnego służy próba kwalifikacji nowych usług medialnych na przykładzie usług telewizji komórkowej oraz usług tzw. Smart TV.

W każdej z trzech części pracy skupiam się na tych samych zagadnieniach podstawowych, jednak za każdym razem analizuję je pod innym kątem. Wynika to z potrzeby zaprezentowania tych samych tematów w różnych aspektach przeprowadzanej analizy.

Przegląd instrumentów prawa administracyjnego w obszarze działania mediów audiowizualnych prezentuję na przykładzie modelu narodowego (polskiego), z uwzględnieniem wybranych przykładów zagranicznych, wspartych orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. W tym kontekście rozważania obejmują także analizę wprowadzonych ostatnio zmian w reglamentacji audiowizualnych usług medialnych w prawie polskim, z uwzględnieniem w szczególności przepisów konstytucyjnych gwarantujących podstawowe prawa i wolności obywatelskie.